အစာတု၊ ေဆးတုမ်ားရဲ႕ အႏၲရာယ္

ေကာ္ဖီမႈန္႔ေတြ စိတ္တိုင္းမက် ျဖစ္ေနခိုက္မႇာ ျပင္ဦးလြင္က လူၾကံဳနဲ႔ လက္ေဆာင္ပါးလိုက္တဲ့ အိမ္လုပ္ ေကာ္ဖီမႈန္႔စစ္စစ္ ေရာက္လာလို႔ ၀မ္းသာသြားရတယ္။ ေခတ္ေပၚ အသင့္ေဖ်ာ္ ေကာ္ဖီထုပ္ေတြ မႀကိဳက္တဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္း စက္နဲ႔ႀကိတ္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ ေကာ္ဖီမႈန္႔ကိုပဲ ၀ယ္ေသာက္ျမဲ ျဖစ္တယ္။

ဘာမႈန္႔ေတြ ေရာမႇန္းမသိ
ေရႇးႏႇစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက ၀ယ္သံုးလာခဲ့တာ အဆင္ေျပေနေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ သိပ္ၿပီး မဟုတ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဟိုဟာဒီဟာေတြ ေရာေႏႇာလာၾကတယ္။ ေကာ္ဖီေသာက္လို႔ ကုန္ခါနီးရင္ ခြက္ထဲမႇာ ေကာ္ဖီႏႇစ္ေတြ အနယ္ထိုင္ေန တာ ေတြ႕ရတယ္။ ေကာ္ဖီမႈန္႔စစ္စစ္က ဒီလို အနယ္မထိုင္ပါဘူး။ ဘာမႈန္႔ေတြ ေရာထားမႇန္းမႇ မသိတာ။ ဦးႀကီး ေရႊဥေဒါင္းရဲ႕အမ်ဳိးမို႔လား မသိဘူး အစားအေသာက္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ နည္းနည္း ဇီဇာေၾကာင္တတ္တာေၾကာင့္ ေရႇးေခတ္ကတည္းက ေကာ္ ဖီေစ့ကို ခ်က္ခ်င္းႀကိတ္ေပးတဲ့ ေမၿမိဳ႕ (ျပင္ဦးလြင္)က ဘီတီဘရားသား ေကာ္ဖီမႈန္႔ကိုသာ သံုးခဲ့တယ္။ ျပည္သူ႕ဆိုင္ေခတ္ ေရာက္သြားေတာ့လည္း ကိုယ္တိုင္ႀကိတ္ေရာင္းတဲ့ အိမ္ဆိုင္ေလးေတြ ေတြ႕ေအာင္ရႇာၿပီး ၀ယ္သံုးခဲ့တယ္။

မသတီဘူး
အခုေနာက္ပိုင္း ေရာက္ေတာ့ တယ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္ဆိုင္ေျပာင္း၀ယ္၀ယ္ အေရာအေႏႇာေတြ လြတ္တယ္လို႔ကို မရႇိေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံျခား ေကာ္ဖီမႈန္႔ေတြ ဒီေခတ္မႇာ ေပါေပမယ့္ မႀကိဳက္ဘူး။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ေကာ္ဖီေစ့ကို ေလႇာ္ၿပီး ႀကိတ္ ထားတဲ့ ေကာ္ဖီမႈန္႔ကို စြဲခဲ့တဲ့လွ်ာက တျခားေကာ္ဖီေတြကို အရသာသိပ္မေတြ႕ဘူး။

လူအတုဖန္တီးဖို႔
ဘာတတ္ႏိုင္မႇာလဲ။ ရႇိတာကိုပဲ 'ရေသ့စိတ္ေျဖ' သေဘာထားၿပီး ေသာက္ေနရတယ္။ ဒီေခတ္မႇာ အစစ္ဆိုတာက အရႇားသား မဟုတ္လား။ ဘယ္ေနရာ ၾကည့္လိုက္ၾကည့္လိုက္ အတုေတြခ်ည္းပဲ။ သၾကားတုတို႔၊ အသားတုတို႔ဆိုတာေလာက္ကို စာဖြဲ႕မေနနဲ႔ လူကိုေတာင္ ပံုတူပြားၿပီး လူတုဖန္တီးဖို႔ ၾကံေဆာင္ေနၾကတဲ့ ေခတ္ေလ။ ပန္းသီးဆိုၿပီး စားၾကည့္လိုက္။ အရသာက ပန္းသီးအရသာလိုလို၊ သစ္ေတာ္သီး အရသာလိုလိုနဲ႔ ဘာသီးလို႔ ေခၚရမႇန္း မသိဘူး။ သစ္ေတာ္သီးတု ပန္းသီးလား၊ ပန္းသီးတု သစ္ေတာ္သီးလား။ အလားတူပဲ ဇီးသီး(ဆီးသီး)ဆိုၿပီး စားလိုက္တာ စိမ္းစားဥ စားရသလို ျဖစ္ေနတယ္။ သစၥာပန္း အနီဆိုၿပီး ပန္းအိုးထိုးလိုက္တာ ေရေတြပါအနီ ျဖစ္ကုန္ေတာ့မႇ ေဆးဆိုးထားတဲ့ အနီတုႀကီးမႇန္း သိရတယ္။

ဒီေခတ္မႇာ အစစ္ဆိုတာက အရႇားသား မဟုတ္လား။ ဘယ္ေနရာ ၾကည့္လိုက္ၾကည့္လိုက္ အတုေတြခ်ည္းပဲ။ သၾကားတုတို႔၊ အသားတုတို႔ ဆိုတာေလာက္ကို စာဖြဲ႔မေနနဲ႔ လူကိုေတာင္ ပံုတူပြားၿပီး လူတုဖန္တီးဖို႔ ၾကံေဆာင္ေနၾကတဲ့ ေခတ္ေလ  . . .

ငေတမာၿပီးေရာစိတ္ဓာတ္
အတုေတြထဲမႇာ အဆိုးဆံုးကေတာ့ အစားအစာနဲ႔ ေဆး၀ါးတုေတြပဲ။ အေရာင္လႇေအာင္ ခ်ည္ဆိုးေဆးေတြ သံုးတဲ့သူက သံုးၾကတယ္။ကေလးေတြတိုက္တဲ့ ႏို႔မႈန္႔ထဲကို မယ္လမင္းေတြ ေရာထည့္ၾကသတဲ့။ ဘယ္သူေသေသ
ငေတမာၿပီးေရာဆိုတဲ့ လူယုတ္မာစိတ္ဓာတ္ေတြ တစ္ေန႔တျခား ႀကီးထြားသထက္ ႀကီးထြားလာေနၾကတယ္။ တိုင္းရင္းေဆး တံဆိပ္ကပ္ၿပီးေရာင္းတဲ့ ေဆးေတြထဲမႇာ အဂၤလိပ္ေဆးေတြေရာၿပီး ထည့္ထားေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာက ေၾကညာတာေတြ လည္း မၾကာခဏ ဖတ္ေနရတယ္။

နယ္စပ္ေတြက၀င္
ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ စစ္ေဆးခံၿပီး မႇတ္ပံုတင္မထားတဲ့ ႏိုင္ငံျခား ေဆး၀ါးမ်ားကိုလည္း ဆိုင္ရာက ခဏခဏ ေၾကညာေပးေနရတယ္။ အားလံုးလိုလိုဟာ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြက တရားမ၀င္ လမ္းေၾကာင္းက ၀င္ေရာက္လာတာေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြဟာ ေဆး၀ါးအတု ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ေနရာမႇာ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး စာရင္း၀င္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ သူတို႔နဲ႔ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနရတာ အင္မတန္ ကံဆိုးတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာရမလို ပါပဲ။ အစားအစာအတုနဲ႔ ေဆး၀ါးအတု လုပ္တာဟာ အင္မတန္မႇ လူမဆန္တဲ့ လုပ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီးကာကြယ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

လူထုကိုယ္တုိင္ပါမႇ
ဒီကိစၥမ်ဳိးဟာ အစိုးရေတြခ်ည္း လုပ္လို႔မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါဘူး။ ျပည္သူလူထုကိုယ္တုိင္ ပါ၀င္တဲ့ စားသံုးသူ ကာကြယ္ေရး(Consumer Protection) အဖြဲ႕အစည္းေတြ ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ၿမိဳ႕တုိင္းရြာတိုင္း လိုလိုမႇာ ဒီလို အဖြဲ႕အစည္းေတြ ဖြဲ႕စည္းၿပီး မသမာတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရပါမယ္။ အစိုးရေတြက ထိေရာက္တဲ့ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းသတ္မႇတ္ၿပီး ျပည္သူလူထုက ေဖာ္ထုတ္တိုင္တမ္းတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ခ်က္ခ်င္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးရပါ မယ္။ ျပည္သူလူထုကိုယ္တုိင္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ မပါဘဲနဲ႔ ဘယ္နည္းနဲ႔မႇ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႇာ မဟုတ္ပါဘူး။

အတုယူစရာ
ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမႇာ Green Party စတင္ ေပၚေပါက္လာမႈနဲ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမႇာ စားသံုးသူကာကြယ္ေရး လႈပ္ရႇားမႈ စတင္ ေပၚေပါက္လာမႈမ်ားကို အတုယူသင့္ၾကတယ္။ ၆၀ ခုႏႇစ္မ်ား အတြင္းက ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမႇာ အဏုျမဴလက္နက္ ဆန္႔က်င္ေရး လူငယ္တစ္စုက စတင္ၿပီး သူတို႔ႏိုင္ငံေျမေပၚမႇာ အဏုျမဴလက္နက္ေတြ ထားရႇိတာကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္တဲ့ လႈပ္ရႇားမႈ စတင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ အစက ပါတီရယ္လို႔ မေထာင္ပါဘူး။ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္တဲ့ လႈပ္ရႇားမႈတစ္ခု အျဖစ္သာ လုပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ ေနာက္ေတာ့ ဂ်ာမနီက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမႇာပါ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္မႈေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။ တျဖည္းျဖည္း အင္အားႀကီးမားလာတဲ့အခါက်မႇ ပါတီအျဖစ္ တည္ေထာင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။

ဂရင္းပါတီ

ပါတီရယ္လို႔ ေထာင္ခဲ့ေပမယ့္ သမား႐ိုးက် ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းေတြ မလုပ္ေသးပါဘူး။ ပင္မေရစီး ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား လုပ္ရေကာင္းမႇန္း မသိတဲ့ အဏုျမဴလက္နက္ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ေဇာက္ခ်လုပ္ပါတယ္။ ဂ်ာမနီကေနၿပီး တျခား ဥေရာပႏိုင္ငံ မ်ားကို ျပန္႔ပြားသြားေတာ့ အင္အား ေတာ္ေတာ္ႀကီးမားသြားပါတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ အဏုျမဴလက္နက္ တင္ေဆာင္ထားတဲ့ စစ္သေဘၤာႀကီးေတြ ႏိုင္ငံတစ္ခုခုကို ဆိုက္ကပ္မယ္ဆိုရင္ ၀င္လို႔မရေအာင္ 'ဂရင္းပါတီ' အလံလႊင့္ထူထားတဲ့ သေဘၤာေလးေတြနဲ႔ ပိတ္ဆို႔တားဆီး ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီကတစ္ဆင့္တက္ေတာ့ အဏုျမဴလက္နက္ စက္႐ံုေတြနဲ႔ စစ္စခန္းေတြကို၀ိုင္းၿပီး ဆႏၵျပ ကန္႔ကြက္တာေတြ လုပ္ပါတယ္။ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ အဏုျမဴလက္နက္ ဆန္႔က်င္ေရးသာမက ေ၀လငါးဖမ္းဆီးေရးကို တားဆီးကန္႔ကြက္တဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား အထိ တိုးခ်ဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။

စားသံုးသူကာကြယ္ေရး
ဒီကေန႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အရႇိန္အဟုန္ ႀကီးႀကီးမားမားနဲ႔ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၾကတာဟာ အစိုးရေတြက စတင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကုလသမဂၢႀကီးက စခဲ့တာလည္း
မဟုတ္ပါဘူး။ ဂရင္းပါတီ ဆိုတဲ့ လူငယ္ေလးေတြက စတင္လုိက္တဲ့ လႈပ္ရႇားမႈက ေမြးဖြားေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စားသံုးသူကာကြယ္ေရးဆိုတဲ့ စကားကလည္း ၁၉၆၀ ျပည့္ႏႇစ္ မတိုင္ခင္ႏႇစ္မ်ားက ေျပာတဲ့သူ မရႇိပါဘူး။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏႇစ္မ်ား အတြင္းေရာက္မႇ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ မႇာစၿပီး က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ၾကားလာရတာ ျဖစ္တယ္။ Ralph Nader ဆိုတဲ့ ေရႇ႕ေနတစ္ေယာက္က စားသံုးသူဘက္ကေနၿပီး ကုမၸဏီေတြကို တရားစြဲဆိုတာ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာမ်ားကို တရားစြဲတာေတြ လုပ္ေပးပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္း သူနာမည္ရလာေတာ့ စားသံုးသူ ကာကြယ္ေရး အဖြဲ႕ဖြဲ႕ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အင္အားႀကီးမားသထက္ ႀကီးမားလာၿပီး တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို လႊမ္းျခံဳတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ရပ္ ျဖစ္သြားပါတယ္။

သမၼတ၀င္အေရြးခံခဲ့
ရပ္ဖ္နဒါရဲ႕ အဖြဲ႕အစည္း ဘယ္ထိ အင္အားႀကီးမားလာခဲ့သလဲ ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္က စားသံုးသူကာကြယ္ေရး ဥပေဒအမ်ဳိးမ်ဳိး ျပ႒ာန္းေပးတဲ့အထိ ျဖစ္လာပါတယ္။ ရဖ္နဒါကိုလည္း လႊတ္ေတာ္က ေခၚယူၿပီး တင္ျပေဆြးေႏြးေစပါတယ္။ သမၼတအိမ္ေတာ္က ေဆာင္ရြက္တဲ့ စားသံုးသူ ကိစၥမ်ားမႇာလည္း ရပ္ဖ္နဒါကို ေခၚယူတိုင္ပင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ နဒါဟာ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲတိုင္းမႇာ တစ္သီးပုဂၢလအျဖစ္ မႏိုင္မႇန္း သိေပမယ့္ ၀င္ေရာက္ ယႇဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ စားသုံး သူကာကြယ္ေရး ကိစၥကို အစိုးရ အဆက္အဆက္ အေလးထားေစဖို႔ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ေရာက္ယႇဥ္ၿပိဳင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိႈးေဆာ္
အေမရိကန္က စားသံုးသူ ကာကြယ္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ဂရင္းပါတီ လႈပ္ရႇားမႈေတြရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ဒီေန႔ ကမၻာတစ္ခုလံုးမႇာ စီးပြားေရးသမားေတြရဲ႕ မသမာမႈမ်ဳိးစံုကို တားဆီးကာကြယ္တဲ့ ဥပေဒေတြ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရႇားမႈေတြလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ အရႇိန္အဟုန္ႀကီးႀကီးမားမား ေပၚထြက္လာခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီႏႇစ္ခုစလံုးဟာ အစိုးရေတြက လုပ္ရေကာင္းမႇန္းသိလို႔ စလုပ္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူလူထု တစ္ရပ္လံုးပါ၀င္တဲ့ လႈပ္ရႇားမႈေတြေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစားအစာတု၊ ေဆး၀ါးတုေတြ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ကာကြယ္ေရးကိစၥမ်ားကို ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း ႏိႈးေဆာ္လိုက္ရပါတယ္။

Eleven Media Group မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။