ေအာ္တာရာ အိုင္ဗရီကို႔စ္ သမၼတအျဖစ္ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆို

အသက္ ၆၉ ႏွစ္ရွိ အလ္ဆင္း ေအာ္တာရာ (Alassane Ouattara ) သည္ အိုင္ဗရီကို႔စ္ (Ivory Coast ) ႏုိင္ငံ၏ သမၼတအျဖစ္ ေသာၾကာေန႔က က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုခဲ့သည္။ ေသြးထြက္သံယို ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲၿပီး (၅) လၾကာမွ ယခုလို က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

အိုင္ဗရီကို႔စ္ႏိုင္ငံတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလက ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့ေသာ္လည္း အာဏာရ သမၼတ ေလာရင့္ဘတ္ဘို (Laurent Gbagbo ) က ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ အတိုက္အခံ သမၼတေလာင္း၏ အႏိုင္ရရွိမႈကို အသိအမွတ္မျပဳဘဲ အာဏာလြဲေပးရန္ ျငင္းဆိုခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ယခုလို ငါးလၾကာမွ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

အိုင္ဗရီကို႔စ္ႏိုင္ငံသည္ အာဖရိကေနာက္ပိုင္းရွိ ျပင္သစ္ကိုလိုနီ ႏိုင္ငံေဟာင္းတခုျဖစ္ၿပီး လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့စဥ္မွ စ၍ ျပည္တြင္းေရး မၿငိမ္သက္မႈမ်ား အစဥ္တစိုက္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရၿပီး ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ၏ ၾကားဝင္ေစ့စပ္မႈျဖင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆုံး ဒီမိုကေရစီ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ၂၀၁၀ ႏိုဝင္ဘာလက က်င္းပခဲ့ၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ရလာဘ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အတိုက္အခံႏွင့္ အာဏာရ ေလာရင့္ဘတ္ဘူတို႔အၾကား အျငင္းပြားခဲ့ရသည္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ အတိုက္အခံသမၼတေလာင္း အလ္ဆင္းေအာ္တာရာက ေမးေပးသူ (၅၄) ရာခိုင္ႏႈန္း၏ ေထာက္ခံမႈကို ရရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အာဏာရ သမၼတ ေလာရင့္ဘတ္ဘို၏ လက္ကိုင္တုတ္ အမ်ဳိးသားဖြဲ႕စည္းပုံေကာင္စီဥကၠ႒ ေပါလ္ေယာင္ဒရီး (Paul Yao NDre ) က အတိုက္အခံမတ္ေလာင္း အမ်ားစု အႏိုင္ရခဲ့သည့္ နယ္ေျမမ်ားမွ မဲမ်ားကို မမွန္မကန္ ျပဳလုပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ အေၾကာင္းျပကာ တရားမဝင္ဟု ပယ္ဖ်က္ခဲ့သည္။ အတိုက္အခံမတ္ေလာင္း အႏိုင္ရရွိသည့္ မဲအမ်ားစုကို ပယ္မဲသတ္မွတ္ကာ အာဏာရသမၼတ ေလာရင့္ဘတ္ဘိုကို အႏိုင္ေပးခဲ့သည္။ ထိုအျငင္းပြားမႈေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ ေသြးထြက္သံယို ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူတေထာင္ေက်ာ္ အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။

အာဏာရသမၼတ ေလာရင့္ဘတ္ဘိုကို အိုင္ဗရီကို႔စ္စစ္တပ္အမ်ားစုက ေထာက္ခံခဲ့ၿပီး အႏိုင္ရ အတိုက္အခံ သမၼတေလာင္း အလ္ဆင္း္ေအာ္တာရာကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရ အင္အားစုမ်ားႏွင့္ အခ်ဳိ႕ေသာ အိုင္ဗရီကို႔စ္ စစ္တပ္ဖြဲ႕မ်ားက အားေပးေထာက္ခံခဲ့သည္။ ၎အျပင္ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ားစုကလည္း အတိုက္အခံသမၼေလာင္း၏ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အႏုိင္ရမႈကို လက္ခံအတည္ျပဳ ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ ႏွစ္ဖက္ အျငင္းပြား လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ စစ္တပ္ဖြဲ႕မ်ား ေစလႊတ္၍ ၾကားဝင္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားတြင္ အတိုက္အခံသမၼတေလာင္း၏ ဘက္မွ အႏုိင္ရရွိခဲ့ၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲရလာဘ္ကို ျငင္းပယ္ခဲ့သည့္ ေလာ့ရင့္ဘတ္ဘိုကို သမၼတအိမ္ေတာ္တြင္ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သမၼတေလာရင့္ဘတ္ဘို၏ အလိုက် ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ရလာဘ္အား လိမ္လည္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ အမ်ဳိးသားဖြဲ႕စည္းပုံေကာင္စီဥကၠ႒ က မူလေၾကျငာခ်က္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲရလာဘ္ကို ပယ္ဖ်က္၍ အတိုက္အခံသမၼတေလာင္း၏ အႏိုင္ရရွိမႈကို ျပန္လည္ အသိအမွတ္ျပဳေပးခဲ့သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ေဒၚလာ (၈၁) သန္းရွိသည့္ သမၼတေဟာင္း ေလာရင့္ဘတ္ဘို၏ ဆြစ္ဇာလန္ဘဏ္စာရင္းကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ၫြန္ၾကားခဲ့သည္။ ၎ေငြအမ်ားစုသည္ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ အာဏာရစဥ္အတြင္း ျပည္သူ႔ရန္ပုံေငြမ်ားကို အလြဲသုံးစား ျပဳလုပ္စုေဆာင္းထားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

အမ်ဳိးသား ဖြဲ႕စည္းပုံေကာင္စီဥကၠ႒က သမၼတေဟာင္း ေလာရင့္ဘတ္ဘိုကို အားေပးသည့္ ဘက္လိုက္ဆုံးျဖတ္ခဲ့မႈအေပၚ ေတာင္းပန္ခဲ့သလို သမၼတအလ္ဆင္းေအာ္တာရာကလည္း ေကာင္စီဝင္အားလုံးကို ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳလိုက္ၿပီး ေကာင္စီ၏ ေျပာင္းလဲဆုံးျဖတ္ခ်က္အေပၚ မွန္ကန္သည့္ လုပ္ရပ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ သမၼတက ဒီဆုံးကခ်က္ဟာ ေကာင္စီဝင္မ်ားအတြက္ ၎တို႔ က်ိန္ဆိုသစၥာျပဳခဲ့သည့္ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ ႏိုင္ခဲ့သည့္ လုပ္ရပ္တခုအျဖစ္ ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳသြားသည္။

တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕က ၿမိဳ႕ေတာ္အဘိတ္ဂ်န္ (Abidjan) ၏ ဆင္ေျခဖုံး ရပ္ကြက္တခုရွိ ေဘာလုံးကြင္းတခုတြင္ လူအမ်ား အစုလိုက္ အၿပဳံလိုက္ ျမဳပ္ႏွံထားသည္ကို စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္လ်က္ရွိသည္။ ၎ေဘာလုံးကြင္းတြင္ လူေပါင္းတရာေက်ာ္ကို ႁမႈပ္ႏွံထားသည္ဟု ယူဆရၿပီး မည္သည့္ဘက္မွ ေသဆုံးခဲ့ရသည္ကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ ၎ရပ္ကြက္သည္ သမၼတေဟာင္းအား ေထာက္ခံခဲ့သည့္ ရပ္ကြက္တခုျဖစ္ၿပီး ေသဆုံးသူအမ်ားစုသည္ သမၼတေဟာင္းအား ေထာက္ခံခဲ့သူ အမ်ားစုျဖစ္သည္ဟု ယူဆရသည္။ သမၼတသစ္က ၎အစုလိုက္အၿပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈအေပၚ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ၿပီး အေရးယူေဖာ္ထုတ္သြားမည္ဟု က်မ္းက်ိန္ပြဲတြင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကား သြားသည္။

ေအပီသတင္းဌာန