PLHA တဦးရဲ႕ ဝါက်မ်ား အပိုင္း ၂

PLHA တဦးရဲ႕ ဝါက်မ်ား အပိုင္း ၂

ဧၿပီလ ၁၅၊ ၂၀၁၁

\(PLHA – People living with HIV/ AIDS)

(ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာသည္တို႔ရဲ့ ပင္ကိုယ္ေရး ခံစားခ်က္မ်ား)

သူ႔နာမည္က ေနေသြးေအာင္

မႏၲေလး ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုႀကီး ဖ်ားနာေဆာင္ ၂ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဒုတိယအႀကိမ္ တက္ခဲ့တဲ့ ေနရာေပါ႔။ ေမ့ေပ်ာက္လုနီးပါးျဖစ္ေနတဲ့အားငယ္မႈကို ျပန္ခံစားမိတယ္။ သူလဲ ငါ့လိုဘဲေနမွာဆိုတဲ့ အေတြးဝင္လာတယ္။ သူ႔တစ္ကိုယ္လံုး ေဖာေရာင္ေနတယ္။ သူ႔ကို ကၽြန္ေတာ္ မမွတ္မိဘူး။ သူ႔အစ္မ ကိုေတြ႕မွ ခုတင္ေပၚကလူနာဟာ သူမွန္းသိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုန္းကလိုပဲ အျပင္တန္းမွာဘဲ ထား တယ္။ အတြင္း Hall ထဲမွာ ခုတင္လြတ္ေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိေနတယ္။

အျပင္တန္းဆိုေတာ့ လူသြားလမ္းေပါ့၊ တျခားလူနာသတင္းေမးေတြက အနားေရာက္ရင္ ႏွာေခါင္းပိတ္ ၾက၊ ခပ္သြက္သြက္သြားၾက၊ အၾကည့္တစ္မ်ဳိးနဲ႔ ၾကည့္ၾကတာေပါ့။ အျပင္တန္းကလူနာေတြဟာ PHLA ေတြျဖစ္မွန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္သူနာျပဳဆရာမေလးေတြကို ေမးၾကည့္ေတာ့ အျခားလူနာေတြနဲ႔ေရာထားရင္ အဲဒီလူနာေတြဆီကေရာဂါေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ PHLA ေတြကို ကူးစက္ မွာစိုးလို႔ ခြဲထားတာလို႔ ေျပာျပတယ္။ ဆရာ၊ဆရာမေတြ သူနာျပဳေတြက ေဖာ္ေ႐ြေႏြးေထြးပါတယ္။

သူ ကၽြန္ေတာ္ေရာက္မွန္းသိေတာ့ အားတက္လာတယ္ ထင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔က ဘဝတူေတြေလ။ ထိုင္ခ်င္တယ္ေျပာလို႔ ထူေပးၿပီး ရင္ဖြင့္ၾကတာေပါ့။ သူေမာေနမွာစိုးလို႔ Protine တစ္ ခြက္ေဖ်ာ္ေပးၿပီး ေသာက္ခိုင္းတယ္။ သူက ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ တိုက္ေစခ်င္ပံုရတယ္။ ဒါေပမဲ့ မသိေယာင္ ေဆာင္ၿပီး ေနလိုက္တယ္။ ကိုယ္တတ္ႏိုင္တာဆိုရင္ ကိုယ့္ဘာသာဘဲ လုပ္ေစခ်င္ တယ္။ ႀကိဳးစားေစခ်င္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရန္ကုန္သြားခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေတြေမးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လို ေနေကာင္းၿပီး ေလွ်ာက္သြားခ်င္တယ္ ေျပာတယ္။ က်န္းမာဖို႔ိအတြက္ PHLA မ်ားဟာ ေဆးဝါး အဟာရ စိတ္ဓါတ္ အမူအက်င့္ေတြလိုတယ္၊ ေဆးတစ္ခုထဲ အားမကိုးသင့္ဘူးလို႔ သိသေလာက္ ႐ွင္းျပတယ္။

NAP ႐ံုးကိုသြားၿပီး မိတ္ေဆြတစ္ဦးကို သြား႐ွာတယ္။ မေတြ႕ဘူး။ MU I မွာ duty က်တယ္ေျပာလို႔ သြား႐ွာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေရာက္သြားေတာ့ လူနာကို ေသးဝတ္လဲေပးေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ထမင္းသြားစားဖို႔ ေျပာေတာ့ လူနာကို႐ွင္းျပၿပီး ထြက္လာခဲ့ၾကတယ္။ သူ႔ကို ကၽြန္ေတာ္႐ွာတာကေတာ့ ေဆး႐ံု တက္တုန္းက အခိိ်န္ရရင္ ရသလို ကၽြန္ေတာ့္ဆီ ေရာက္လာၿပီး အားေပး စကားလာေျပာရင္း မွ်ေဝခံစားခဲ့လို႔ဘဲ။ ဘဝတူေတြ ဆိုေတာ့ ေဘာင္အကန္႔အသတ္ အဆင့္ မ႐ွိဘူး၊ လြတ္လပ္ ညီမွ် တယ္။ ကိုယ္တိုင္ခံစားေနရတာဆိုေတာ့ ေဝဒနာအတိိမ္အနက္ကို နားလည္တယ္။ ကြယ္ဝွက္တာမ႐ွိ ေျဖာင့္ခ်က္ ေပးၾကတယ္။ အဲဒီတုန္းက ရင္ထဲမွာ ေပါ့ၿပီး ႐ွင္းသြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ PLHA ေတြဟာ စိတ္္အဟာရ လိုတယ္လို႔ သေဘာေပါက္ခဲ့တယ္။

ထမင္းစားရင္း သူ႔ေတြ႕အႀကံဳေတြ အျမင္ေတြကို ေျပာျပတယ္။ သူ လူနာေစာင့္လုပ္တာ ႏွစ္ခ်ီေန ၿပီေလ။ သူေျပာတာေတြနားေထာင္ၿပီး လူနာေစာင့္ဝန္ေဆာင္မႈဟာ မလြယ္ေၾကာင္း၊ စိတ္႐ွည္ရ ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ လာသလိုပဲ။ စမ္းၾကည့္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၿပီး ေနေသြးေအာင္ကို တစ္ပတ္လူနာ ေစာင့္ လုပ္လိုက္တယ္။ အိပ္စရာကမရွိ၊ ျခင္ကကိုက္၊ အိပ္ေတာ့လည္း စိတ္မေျဖာင့္ေတာ့ ခဏ ခဏ ႏိုးတယ္။ မနက္က်ေတာ့ မ်က္ႏွာသစ္ သြားတိုက္ဖို႔ လုပ္ေပးရတယ္၊ အိမ္သာလိုက္ပို႔ေပးရတယ္။ ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းက လာလွဴတဲ့ ဆန္ျပဳတ္ယူၿပီး တိုက္ေတာ့ မေသာက္ဘူး၊ လၻက္ရည္နဲ႔ ထပ္တရာ စားခ်င္တယ္တဲ့။

သူ႔အစ္မက ကၽြန္ေတာ္ေရာက္လာတဲ့ေနာက္ အနားမကပ္ေတာ့ဘူး၊ သ႔ူကိုလည္း နားလည္ပါတယ္။ ဒီ AIDS လူနာေစာင့္တဲ့အလုပ္ဆိုတာ အိပ္ေရးကပ်က္၊ အရွက္ကရ၊ အေတြ႕အႀကံဳကနည္းပါး၊ ကိုယ္ ေျပာတာကို သူကစိတ္မဝင္စား၊ နားမလည္၊ သူ႔ေဝဒနာနဲ႔ သူခံစားရတာကိုလဲ ကိုယ္ကမခန္႔မွန္းတတ္နဲ႔ အေတာ္ခက္ခဲ အႏုစိပ္တဲ့ပညာလို႔ လက္ခံမိတယ္။ တစ္ကယ္မလြယ္ဘူး၊ ဒါေတာင္ တစ္ရက္ပဲ႐ွိေသး တာေနာ္။ ေနာက္ရက္မွာ ေတာ့ ႏႈတ္ခမ္းေမႊးရိတ္၊ ေျခသည္းလက္သည္းညွပ္ေပးလိုက္ေတာ့ သူ႕ပံုံက လန္းလာသလိုပဲ၊ ဒါ့ေၾကာင့္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔႐ွင္းမႈ အေရးႀကီးေၾကာင္း သေဘာေပါက္လာတယ္။ သူကႏွိပ္ခိုင္းေတာ့ စိတ္ထဲမွာ တစ္မ်ဳိး ခံစားမိတယ္။ မႏွိပ္တတ္ဖူးလို႔ ေျပာၿပီး ေျခလက္ေတြကို ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေပးလိုက္တယ္။

သူ႔ကိုေစာင့္ရင္း ေန႔လယ္ပိုင္းေတြမွာ လင္းေရာင္ျခည္အဖြဲ႕ကလူေတြ တာဝန္က်တဲ့ေနရာေတြ သြားၿပီး ေလ့လာမိတယ္။ သူတို႔ကို ေလးစားတယ္၊ ခ်ီးက်ဳးတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေလ့လာလိုက္ အတုယူလိုက္ သူ႔ကို ျပဳစုလိုက္ (ေပ်ာ္တစ္ဝက္ စိတ္ညစ္တစ္ဝက္နဲ႔ေပါ့)နဲ႔ တပတ္ျပည့္တဲ့ေန႔မွာ ျပန္ခဲ့တယ္။ စိတ္ထဲမွာ ေပါ့ၿပီး လြတ္လပ္သြား တယ္လို႔ေတာင္ ခံစားမိတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ အားနည္းခ်က္ေတြကို လည္း စဥ္းစားမိတယ္။ ဒီလို စိတ္ဓါတ္နဲ႔ ဘဝတူ PHLA ေတြကိ္ု ဘယ္လိုကူညီႏိုင္မလဲ။

စန္းျမေအး

၂၀၁၀ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၂ ကေန ၂၄ အထိ ဦးတိုးလြင္တို႔ တဆင့္ျပန္ေပးတဲ့ counselling သင္တန္းကို တက္တယ္။ ဒီၾကားထဲ ဘဝတူတစ္ေယာက္ ေနမေကာင္းလို႔ volunteer ေတြနဲ႔ သြားၿပီး အားေပး စကား ေျပာၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္စဥ္စားတယ္၊ သူ ARV ေဆးစားတာ ၂၀၀၉ ဒီဇင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔က တည္းက ဆိုေတာ့ ႏွစ္လနီးပါး႐ွိၿပီ၊ ဘာ့ေၾကာင့္ တိုးတက္ မလာတာလဲ။ ေဆးကေတာ့ အလွဴရွင္ရွိလို႔ စားလုိက္ပါရဲ႕၊ ပံုမွန္ ဝင္ေငြကမ႐ွိ၊ ကေလး ႏွစ္ေယာက္နဲ႔ မိခင္အိုႀကီးလုပ္စာနဲ႔ဘဲ ရပ္တည္ေနရ တာဆိုေတာ့ အဟာရျပည့္စံုႏိုင္ပါ့မလား။ အဲဒါေၾကာင့္ မတိုးတက္တာလား။ ေနာက္ရက္မွာ ဆလိုင္း ခ်ိပ္တယ္၊ ဦးတိုးလြင္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ ေစာင့္ၾကည့္တယ္။ သူနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္က တစ္ရပ္ကြက္ထဲဆိုေတာ့ ညပိုင္း ကၽြန္ေတာ္ဆက္ေစာင့္တယ္။ ဆလိုင္းက မနက္ ၈ နာရီေက်ာ္ ေလာက္မွ ကုန္တယ္၊ သူစကား ေတြ ေျပာတယ္။

၂၀၁၀ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ညေနပိုင္း counselling သင္တန္းၿပီးလို႔ အိမ္ျပန္ေတာ့ လမ္းမွာ သူ႔ေယာင္းမ ေလးနဲ႔ ေတြ႕တယ္။ သူလည္း PLHA တစ္ဦးဘဲ။ မ်က္ႏွာအပ်က္ပ်က္နဲ႔ ေျပာတယ္၊ စန္းျမေအးဆံုး ၿပီတဲ့။

ဘာျဖစ္လဲ “AIDS” ဇာတ္လမ္းတြဲ႐ွည္ႀကီးကေန နင္တစ္ေယာက္ အနားရသြားၿပီေပါ့။ ငါတို႔ကေရာ ဘယ္ေလာက္ထိ က ေနရဦးမွာလဲ။ မတတ္ႏိုင္ဘူး၊ ကိုယ္တိုင္ေ႐ြးခဲ့တဲ့ဇာတ္ပဲ။ အမွားျပင္ဆင္ခြင့္ မေပးတဲ့ “AIDS” ႀကီးရယ္ မရက္စက္လြန္းဘူးလား။ လူတစ္ခ်ဳိ႕ကလည္းခြဲျခားတယ္၊ ခံရတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ က ႀကီးလြန္းတယ္၊ ေပးဆပ္ဆံုး႐ႈံးရတာ မတန္တဆပဲ၊ ကမာၻႀကီးေတာင္ က်ဥ္းသြားတယ္ထင္တယ္။

သူ႔အသုဘကို ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ဘဝတူ အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ လိုက္ပို႔ၾကတယ္။ ထံုးစံအတိုင္းပဲ ငိုၾက ဂ႐ုဏာ သက္ၾက၊ တစ္ခ်ဳိ႕ကလည္း မသဲမကြဲ တီးတိုးတီးတိုးနဲ႔၊ အသံမ်ဳိးစံု ၾကားရတယ္။ သုႆာန္နား ေရာက္ခါနီးမွာ နိဗၺာန္ယာဥ္က စက္ရပ္သြားတယ္။ လူငယ္ေတြဆင္းၿပီး ဝိုင္းတြန္းၾကေတာ့ စဥ္းစားမိ တယ္၊ ေအာ္ ေနာက္ဆံုးခရီးမွာေတာင္ အဆင္မေျပတာလား၊ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ ကေလးေတြကို လွည့္ရပ္ ၾကည့္တာလား စန္းျမေအး။

ဘဝတူေတြရဲဲ႕အေျခအေန စိတ္ေနစိတ္ထား အမူအက်င့္တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ အေျပာနဲ႔လက္ေတြ႕ ထပ္တူ က်တဲ့သူ နည္းတယ္။ အဖြဲ႕နဲ႔ ဆက္သြယ္ၾကတဲ့ PLHA 85%ေလာက္က လက္လုပ္လက္စားေတြပဲ။ ကၽြန္ေတာ္လဲ အဲဒီထဲမွာ ထိပ္ကပဲ။ တစ္ေန႔ဝမ္းစာ တစ္ေန႔႐ွာ ကေလးကမ်ား ဝင္ေငြပါးနဲ႔ ကိုယ့္ က်န္းမာေရးကို မစဥ္းစားႏိုင္၊ ကေလးေတြရဲ႕အနာဂါတ္ပန္းခ်ီကိုလည္း အေရာင္မတင္ႏိုင္နဲ႔ လမ္းဆံုး ရင္ ေတြ႕မယ့္႐ြာဟာ ဘယ္လိုမ်ိဳးျဖစ္မလဲ။

ကိုစိုးၾကီး

တစ္ေန႔ေတာ့ ကိုစိုးႀကီးအိမ္သြားတဲ့ Volunteer ကေျပာတယ္၊ မ်က္လံုးေတြဝါၿပီး ေျခေထာက္ေတြ ေရာင္ေနတယ္၊ ေခၽြးအရမ္းထြက္ေနတယ္တဲ့၊  ARV ေဆးကိုလဲ မေသာက္ခ်င္ေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာတယ္ တဲ့။ ညေနပိုင္းမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔သြားၿပီး အားေပးၾကတယ္၊ အခုျဖစ္တဲ့ဟာေတြဟာ ARV စားသူေတြ ႀကဳံေလ့ႀကံဳထ ရွိတဲ့ဟာေတြပါေပါ့၊ ေဆးရဲ႕ေကာင္းက်ဳိးနဲ႔ ျဖစ္တတ္တဲ့ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးေတြကိုလဲ ႐ွင္းျပၾကတယ္။ ကိိုယ္ႀကံဳ ခဲ့ရတဲ့ အခက္အခဲနဲ႔ စိတ္ခံစားမႈေတြကိုလဲ ေျပာျပတယ္၊ သူ႔အမ်ဳိးသမီး ကလည္း ေတာ္ပါတယ္၊ သင့္တင့္တဲ့ အစားအေသာက္ကအစ ဘာမွလိုေလေသးမရွိေအာင္ လုပ္ေပး တယ္။ မိသားစုစားဖို႔၊ ေဆးဖိုး၊ လူမႈေရးစရိတ္ ေတြအတြက္ လံုးပမ္းေနရေတာ့ အနီး ကပ္ျပဳစုခ်ိန္ေတာ့ နည္းတာေပါ့။

သူ႔အေျခအေနကို အဖြဲ႕မွာျပန္ေျပာျပေတာ့ ဦးတိုးလြင္နဲ႔ကိုေပၚဦး လိုက္ၾကည့္ၿပီး ေဆး႐ံုတင္သင့္တဲ့ အေၾကာင္း သူတို႔လင္မယားနဲ႔ ေျပာၾက ဆိုၾက တိုင္ပင္ၾကတယ္။ အခက္အခဲကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း ေငြနဲ႔ လူနာေစာင့္၊  အဖြဲ႕က ေဆး႐ံုတက္စရိတ္ သံုးေသာင္း ေပးမယ္။ ေစာင့္ဘို႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တာဝန္ယူမယ္ဆိုၿပီး ၂၀၁၀ မတ္ ၁၉  ေန႔မွာ မႏၲေလးေဆး႐ံုႀကီးကို သြားျပခဲ့တယ္။

ဖ်ားနာေဆာင္ ၁ မွာတက္ခြင့္ရတယ္။ သူ႔ကိုေတာ့ အတြင္းထဲမွာ ေနရာေပးတယ္။ ညေနပိုင္းမွာ ဆရာဝန္လာၾကည့္ၿပီး ဓါတ္မွန္႐ိုက္ခိုင္းတယ္။ အျပင္ေဆးခန္းမွာ သြား႐ိုက္ရတာ။ ေနာက္ရက္က် ေတာ့ ဓါတ္မွန္ၾကည့္ၿပီး T.B cap II လို႔ ေျပာတယ္၊ အျပင္ဘက္တန္းကို ေနရာေျပာင္းရတယ္။ ဒီတစ္ခါေတာ့ လူနာဆီက TB ပိုး အျခားလူနာေတြဆီ ကူးမွာစိုးလို႔ ထင္တယ္။

ဖ်ားနာေဆာင္IIမွာ တက္ေနတဲ့ ေနေသြးေအာင္ဆီေရာက္သြားေတာ့ သူ႔မိဘႏွစ္ပါးစလံုး ေရာက္ေန တယ္။ အေမႀကီးကေရာဂါသည္၊ အေဖက ၇ဝ နီးပါး၊ နားေလးတယ္။ လူနာကို သူတို႔ေစာင့္မယ္၊ သူ႔သမက္က  ကေလးေနမေကာင္းလို႔ သူ႔သမီးကို ျပန္ေခၚတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ အေမႀကီးကိုု လည္း ဆရာမက ေဆးထိုးေပးထားတယ္လို႔ သိရတယ္။

ကိုယ့္လူက အေရာင္ေတာ့ ေလ်ာ့သြားတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ရုပ္ပ်က္ ေလာက္ေအာင္ ပိန္ခ်ံဳးသြားတယ္၊ ထိုင္လဲမထိုင္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ေရခ်ိဳးခ်င္တယ္ဆိုလို႔ တစ္ေယာက္တည္း မလုပ္ႏုိင္ေတာ့ လင္းေရာင္ျခည္ အဖြဲ႔က တစ္ေယာက္သြားေခၚရတယ္။ ေတာ္ေတာ္ကိုပိန္က်သြားၿပီ၊ Bed sore လဲေပါက္ေနၿပီ။ အဝတ္အစားလဲေပး၊ လူနာေစာင့္ခံုေပၚမွာ ထိုင္ခိုင္းၿပီး အိပ္ယာခင္းေတြလဲ၊ ေပါင္ဒါမႈန္႔ေတြ ျဖဴးေပး တယ္။ မထိုင္ႏိုင္ဘူး ထင္တယ္၊ အိပ္မယ္ေျပာလို႔ ခုတင္ေပၚ ျပန္တင္ေပးလိုက္တယ္။

လိုက္လာသူက အနာေဆးမထည့္ဘူးရင္ သူေျပာျပမယ္ လိုက္လုပ္လို႔ဆုိတာနဲ႔ လက္အိပ္စြပ္ၿပီး ယူေစာလ္နဲ႔ အနာကိုေဆးတယ္၊ ဂ်ယ္တစ္မ်ိဳးလိမ္းၿပီး ေဆးဝါရည္စိမ္ထားတဲ့ ပတ္တီးေလးကပ္၊ အေပၚကအေျခာက္တစ္ထပ္ခံၿပီး တိပ္ကပ္ေပး လိုက္တယ္။ တစ္နာရီျခားတစ္ခါ အေနအထားေျပာင္း ေပးရေၾကာင္းလဲ ေျပာျပတယ္။   

ညပိုင္းက်ေတာ့ ကိုစိုးႀကီး ေသြးသြင္းရတယ္၊ ေခ်ြးေတြက အရမ္းထြက္တယ္၊ အိပ္စရာေနရာမရွိေတာ့ ေဆးရုံ အျပင္ဘက္ သမံတလင္းေပၚ ထြက္အိပ္လိုက္တယ္၊ မနက္က်ေတာ့ သူ႕အမ်ိဴးသမီး ျပန္သြား တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ က TB ဌာနမွာ သြားျပီး ေဆးရုံ chart နဲ႔ စာရင္းသြင္းတယ္။ ထိုးေဆးေရာ စားေဆး ပါ တစ္ပတ္စာ ေပးတယ္၊ သလိပ္ပိုးေမြးဖို႕သလိပ္ခြက္ကို ပုသိမ္ႀကီးအဆုတ္ေဆးရံုကို ပို႔လိုက္တယ္။

ေဒါက္တာကေျပာတယ္၊ ARV ေဆးေျပာင္းရမယ္၊ တစ္လ ေျခာက္ေသာင္း က်မယ္တဲ့၊ မတတ္ႏုိင္ဘူး ဆိုေတာ့ IHC မွာသြားျပလို႔  လမ္းညြန္ တယ္။ IHC ဘယ္လိုျပရမွာလဲ၊ လူနာကလဲ ေခၽြးပိုထြက္လာ သလို ညလဲ မအိပ္ဘူး၊ စကားလဲ မေျပာေတာ့ဘူး။ မွိန္းေနတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္လဲ ဟိုဟုိဒီဒီေတြးလိုက္၊ ျခင္ရိုက္လိုက္နဲ႔၊ မိုးလင္းပိုင္းမွ အိပ္ေပ်ာ္သြားတယ္။

မနက္က်ေတာ့ မ်က္ႏွာသစ္ သြားတိုက္ အိမ္သာပုိ႔တယ္၊ TB ေဆးတုိက္တယ္၊ ထိုးေဆးကေတာ့ ၆နာရီ  ေလာက္မွာ သူနာျပဳဆရာမေလး လာထိုးတယ္၊ အစာက TB ေဆးနဲ႔နီးလို႔ မေကၽြးေသးဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ အျပင္ထြက္ၿပီး ထမင္းဆီဆမ္းစားၿပီး သူ႔အတြက္ ဆန္ျပဳတ္နဲ႔အီၾကာေကြး ဝယ္ခဲ့တယ္။ ၈နာရီထိုးေတာ့ ARV ေဆးတုိက္တယ္၊ သလိပ္ပိုးေမြးဖုိ႔ ပုသိမ္ႀကီး အဆုတ္ေဆးရံုႀကီးကို မသြားတတ္ ေတာ့ ၂ဝဝဝ ေပးၿပီး ပို႔ခိုင္း ရတယ္။ ေန႔လယ္ပိုင္း ကိုေပၚဦးေရာက္လာေတာ့ အေျခအေန ရွင္းျပတယ္၊ ARV ေဆးေျပာင္းရမဲ့ အေၾကာင္း ေျပာတယ္။

ေဆးရုံႀကီးက မရခင္ တလစာေလာက္ဘဲလုိတာဆိုေတာ့ အဖြဲ႔က ေဆးအလွဴရွင္ ရွာေပးလိုက္လို႔ အဲဒီကိစၥ အဆင္ေျပသြားတယ္။ ကိုေပၚဦးနဲ႔က သူ႔သူငယ္ခ်င္းေတြေထာက္ပံ့လိုက္တဲ့ ေငြ ႏွစ္ေသာင္း လဲ ပါလာတယ္။ လူနာကို ဒီအေၾကာင္းေတြ ရွင္းျပရင္း သံုးေယာက္သား ဝမ္းသာေပါ့ပါးစြာ စကားေတြ ေျပာၾက တယ္၊ အံံံ့ၾသစရာေကာင္းတာက ကိုစိုးႀကီးထထိုင္ၿပီး စကားေတြေျပာတာ မေမာတမ္းေပါ့။

ထမင္းကို ဘာဟင္းနဲ႔စားခ်င္လဲေမးေတာ့ ၾကက္သားနဲ႔စားမယ္ ေျပာတယ္။ ျပန္လာရင္ ဝယ္ခဲ့မယ္ ေျပာၿပီး ထမင္းစားဖို႔ ဇလံုႀကီးကို သြားၾကတယ္၊ ၾကက္သားနဲ႔ ပါဆယ္တစ္ထုပ္ဝယ္ၿပီး ျပန္ခဲ့တယ္။ ဖ်ားနာေဆာင္ ၂ မွာရွိတဲ့ ေနေသြးေအာင္ဆီ ခဏဝင္ၿပီး အားေပးၾကတယ္။ အဘိုးႀကီးလင္မယားကို ျပန္ခိုင္းသင့္ေၾကာင္း၊ စားစရိတ္ပိုကုန္ေၾကာင္း ေျပာေတာ့ သူ႔အမက သူနဲ႔ အေမျပန္မယ္၊ အဘုိးႀကီးကို အေစာင့္ထားမယ္ ေျပာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ျပန္ခဲ့တယ္၊ ဟိုလူနာ ထမင္းဆာ ေရာ့မယ္။

ခဏေနေတာ့ ေဆး႐ံုဝန္ထမ္းက လာေျပာတယ္၊ ေသြးထပ္သြင္းရမယ္၊ ေသြးဘဏ္မွာ ေသြးလက္က်န္ နည္းေနလို႔ ေသြးလွဴရွင္ ရွာရမယ္ဆိုေတာ့ ကိုေပၚဦးက သူလွဴမယ္ေျပာၿပီး ေသြးလွဴဘဏ္မွာ ပံုစံျဖည့္ တယ္၊ ေသြးအိပ္ထိန္းသိမ္းခ ငါးေထာင္ငါးရာေပးရတယ္။

ေနာက္ရက္(၁၀) နာရီေလာက္မွာ သူ႔အမ်ဳိးသမီး ျပန္ေရာက္လာတယ္၊ လူနာကလည္း အေယာင္ ေတြေလ်ာ႔၊ မ်က္လုံးအဝါလည္းက်၊ ေခၽြးလည္း သိပ္မထြက္ေတာ႔ဘူး။ ေန႔လည္ပို္င္းၾကေတာ့ ေရာင္း လွည့္ၿပီး ေဆး႐ံုဆင္းခြင့္ ေပးတယ္။ ကိုယ့္ဆီမွာကို TB ေဆးဆက္ထုပ္ဖို႔ု လႊဲစာသြားယူတယ္။ ေဆး႐ံု ဆင္းလက္မွတ္ရေတာ့ ညေနေစာင္းၿပီ၊ ကားမမွီေတာ့လို႔ ဆရာမသြားေျပာၿပီး ေဆးရုံမွာ တစ္ညထပ္ အိပ္တယ္။

မနက္က်ေတာ့ ကိုေပၚဦးေရာက္လာၿပီး ကိုစိုးႀကီးအတြက္ NAP မွာ VCCT အျမန္လုပ္ၿပီး  IHC မွာ TB စာရြက္ေရာျပၿပီး စာရင္း (TB ရွိမွ ART ခ်က္ခ်င္းရမွာ) လုပ္တယ္။ ဆရာကၾကည့္ၿပီး ေသြးစစ္ဖို႔ ေရးေပးတယ္။ Councelling သံုးႀကိမ္ ဝင္ခုိင္းတယ္။ ေဆးလူမႈဆက္ဆံေရးကို သြားၿပီး drug Adherence Councelling ဝင္ခုိင္းတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က သူေသြးစစ္ရမဲ့ စာရြက္ေတြကို ဓါတ္ခြဲခန္း မွာ သြားထပ္ၿပီး ရက္ခ်ိန္းယူတယ္။

ၿပီးေတာ့ ဖ်ားနာေဆာင္ ၂ မွာ တက္ေနတဲ့ ေနေသြးေအာင္ဆီသြားၿပီး ဆက္ေစာင့္ရတယ္။ သူ႔အေဖ ေတာ္ေတာ္ ဝမ္းသာသြားပံုရတယ္။ ေရာက္မဆုိက္ပဲ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး လုပ္ေပး၊ အိပ္ယာခင္း ေတြ လဲေပး၊ ၿပီးေတာ့ ေပါင္ဒါမႈန္႔ ျဖဴးေပးတယ္။ အနံ႔အသက္ကလည္း တစ္မ်ဳိးႀကီး။ Bed sore ကလဲ ေဆးထည့္ မမွန္တာလား မသိဘူး။ ပုိႀကီးလာတယ္။ သူ႔အေဖကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္လုပ္ေပးတာကို ၾကည့္ၿပီး မွတ္ထားဖုိ႔ ေျပာရေသးတယ္။ သူ႔ၾကည့္ရတာ တြန္႔ဆုတ္တြန္႔ဆုတ္နဲ႔ ကူးမွာေၾကာက္ေနပံုဘဲ။

ဒါေၾကာင့္ HIV နဲ႔ AIDS အေၾကာင္း၊ ကူးစပ္ပံု ကူးစပ္နည္းေတြကို ရွင္းျပရတယ္။ သူကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္တုိင္ PLHA ျဖစ္ေနလုိ႔ ေရာဂါကူးစက္မွာ မေၾကာက္တာလုိ႔ ထင္ေနပံုရတယ္။ သူ႔ဒုကၡကလဲ မေသးဘူး။ အသက္ႀကီးမွ သားေရာဂါသည္ကို ျပဳစုေနရရွာတယ္။ အညစ္အေၾကးေပတဲ့ အဝတ္စားေတြလည္း သူေလွ်ာ္ ေနရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း မေလွ်ာ္ခ်င္ဘူး။ ငွားေလွ်ာ္ဖုိ႔ထိ စိတ္ကူး မယဥ္နဲ႔၊ အခု ေဆးကုတာေတာင္ အလွဴရွင္ေတြရဲ႕ ပံ့ပိုးမႈေၾကာင့္၊ မႏၱေလး က႐ုဏာအသင္းကလည္း ေဆးဝါးတစ္ခ်ဳိ႕ကို ေထာက္ပံ့ေပးတယ္။

မတ္လ ၃၀ ရက္ ၂၀၁၀

ေနေသြးေအာင္ကို drug Adherence Counselling သံုးႀကိမ္ေျမာက္စစ္ဖုိ႔ ေဆးလူမႈ ဆက္ဆံေရးကို ပုိ႔ခဲ့တယ္။ ေဆး႐ံုဝင္ထမ္းေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးေနေတာ့ wheel chair ငွားရတာ အဆင္ေျပတယ္။ ေဆးရုံက ပို႔ေပးရင္ေတာ့ ေငြတစ္ေထာင္ပဲ။ 1.4.10 မွာ IHC OPD မွာ စာအုပ္ထပ္ၿပီး ဆရာဝန္ျပ၊ လူနာ မလုိက္ ႏုိင္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ ARV ေဆး တစ္ပတ္စာထုပ္ေပးၿပီး ေသြးစစ္ဖုိ႔ စာရြက္ထုတ္ေပးတယ္။

ျပန္လာေတာ့ ဘိုးေတာ္က သူ႔သားကို မုန္႔ေကၽြးေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ေဘးကထုိ္င္ၿပီး သႀကၤန္ အေၾကာင္း ေျပာတယ္။ ျမန္ျမန္ေနေကာင္းေအာင္၊ အဟာရျပည့္ဝေအာင္စားဖို႔၊ စိတ္ဓါတ္မက်ဖုိ႔ အားေပးစကားေျပာၿပီး သူပတ္သက္ခဲ့တဲ့ အတိတ္က သႀကၤန္အေၾကာင္းေမးေတာ့ မ်က္ႏွာၾကည္လာ ၿပီး အတိတ္ဇာတ္ေၾကာင္းေတြကို စိတ္မာန္ပါပါေျပာေတာ့ အသံေတြေတာင္မာလုိ႔။

ေနာက္ရက္မွာ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၿပီး အနာေဆးထည့္တာေတြကို သူ႔အေဖကို လုပ္ခုိင္းတယ္။ ေဘးက ေန လုိအပ္တာေတြကို ကူညီေပးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ေရရွည္ အနီးမွာေနၿပီး လုပ္မေပးႏုိင္တာေၾကာင့္ အတူေန မိသားစုဝင္မ်ားက လုပ္ပံုလုပ္နည္းမ်ားကို နားလည္လုပ္ကိုင္တက္မွ ေဝဒနာရွင္အတြက္ အဆင္ေျပမွာ ဆိုတာကို ရွင္းျပရတယ္။ သိပ္ေတာ့စိတ္မပါသလုိပဲ။ မတက္သာလုိ႔ လုပ္ေနရတာလုိ႔ ထင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္လုိ႔ဆိုၿပီး အျပင္ထြက္သြားရင္ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ျပန္မလာေတာ့ဘူး။ ထမင္းစားခ်ိန္ေလာက္မွ ျပန္လာၿပီး လူလဲေပးတယ္။

ဓါတ္ခြဲခန္းကို ေသြးအေျဖ သြားေရြးတယ္၊ အကုန္မရဘူး။ CD4 စစ္တဲ့စက္ပ်က္ေနလုိ႔ ေနာက္ရက္မွ CD4 အေျဖရတယ္။ လူနာက အ႐ိုးေပၚ အေရတင္။ တစ္ကယ္ပါ အိပ္ယာေပၚ အ႐ုပ္တင္တားသလုိပဲ မလႈပ္ဖူး၊ ေခ်း၊ ေသးလဲ မႏုိင္ေတာ့ဘူး။ တစ္ပါးသူအေပၚ လုံုးဝ မွီခုိေနရတဲ့ဘဝ။ ကိုယ္လည္း တစ္ခ်ိန္ၾကရင္ ဒီလုိအေျခအေနကို ျဖတ္သန္းရမွာလားဆုိတဲ့ အေတြးက ဝင္လာ ေတာ့ စိတ္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေမာသြားၿပီး အနာဂါတ္ စိတ္ကူးေတြေတာင္ ပ်က္သြားတယ္။

ဒါနဲ႔ လင္းေရာင္ျခည္ အဖြဲ႔က အေတြ႔အႀကံံဳမ်ားတဲ့သူေတြကို ေမးၾကည့္တယ္။ ဒီလုိအေျခအေနက မိမိေပၚမွာလည္း မူတည္ေၾကာင္း၊ ေဆးကုသမႈကို တိက်စြာလုိက္နာျခင္း၊ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ၊ စိတ္ပါဝင္စားတဲ့ တစ္ႏုိင္ဝန္အလုပ္မ်ား လုပ္ေနသင့္တဲ့အေၾကာင္းကို အက်ယ္ တဝင့္ရွင္းျပမွ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္း သစ္ပင္ဟာ ျပန္လန္း လာတယ္။ ေအာ္ ထိခုိက္ခံစားလြယ္တာ HIV ပိုးရွိ ေနတာေၾကာင့္လားေတာ့ မသိဘူး။

ဧျပီ ၄၊ ၂၀၁၀

ေနေသြးေအာင္အတြက္ IHC OPD မွာေဆးထုပ္တယ္။ ARV ေဆး တစ္လစာ ထုတ္ေပး တယ္။ အဲဒီေန႔မွာပဲ ကိုစိုးႀကီးလည္း IHC OPD ျပရက္မို႔ လာျပတယ္။ ဆရာဝန္က စစ္ေဆးၿပီး ေဆး႐ံု တက္ ခိုင္းျပန္တယ္။ ဖ်ားနာေဆာင္ III မွာတက္ရတယ္။  သူမ်က္လံုးေတြဝါၿပီး ေျခေထာက္ေတြ ေရာင္ ေနတယ္။

ေနေသြးေအာင္ဆီျပန္ေရာက္ေတာ့ သႀကၤန္သီခ်င္းေတြေၾကာင့္လား မသိဘူး၊ ရြာျပန္ခ်င္တယ္ေျပာ တယ္။ ၿပီးေတာ့ ငိုေနတယ္၊ အေမနဲ႔ ေတြ႕ခ်င္တာလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဆရာဝန္ကေတာ့ ဆင္းခ်င္ရင္ ဆင္းႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ခရီးစရိတ္အခက္အခဲနဲ႔ ရြာမွာ ကုသေရး မလြယ္ေၾကာင္း၊ ေဆး႐ံုမွာက ၂၄ နာရီ ဆရာဝန္မ်ားရွိၿပီး လုိအပ္တဲ့ ကုသမႈရေၾကာင္း ရွင္းျပေပမဲ့ လက္မခံဘူး။ သူ႔အေဖကလည္း ရြာျပန္သယ္ ခ်င္တယ္ေျပာတယ္။ သူ႔အေဖကိုေခၚၿပီး ေဆးလူမႈ ဆက္ဆံေရးကို သြားၿပီး အကူအညီေတာင္းတယ္။ ေဆး႐ံုက မဆင္းသင့္ေၾကာင္းေျပာေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ဘူး။ ဒါနဲ႔ ခရီးစရိတ္ သံုးေထာင္ ကူညီလုိက္တယ္။ သူနာျပဳဆရာမႀကီးကလည္း ေျဖာင္းျဖမရေတာ့ ဦးေဆာင္ၿပီး တာဝန္က် ဆရာ/ဆရာမေတြ သူနာျပဳေတြ၊ ဝန္ထမ္းေတြဆီက အလွဴေငြေကာက္ေပးတာ သံုးေသာင္း ရတယ္။ ကားငွားၿပီး ရြာကို လုိက္ပို႔ခဲ့တယ္။ ကားခ ေလးေသာင္း ေပးရတယ္။

သူတုိ႔ရြာက ကားလမ္းကဆင္းၿပီး ၆ မုိင္ေလာက္ သြားရေသးတယ္။ ရြာကိုေရာက္ေတာ့ ညဂနာရီရွိၿပီ။ ဒါေၾကာင့္္ ကိုယ္လည္း ARV ေဆးေသာက္၊ သူ႔ကိုလည္း ေဆးတုိက္တယ္။ IHC OPD ေပးလုိက္တဲ့ ARV ေဆးကိုလည္း သူ႔အစ္မကိုေပးၿပီး မွန္မွန္တုိက္ဖို႔ ေျပာတယ္။ ေသြးစစ္ရမဲ့ရက္၊ IHC OPD ျပန္ျပရမဲ့ရက္ကိုလည္း ေသခ်ာေျပာျပၿပီး ကားဆရာေတြနဲ႔ မႏၲေလးကို ျပန္လုိက္သြားမဲ့အေၾကာင္း ေျပာၿပီး ညတြင္းခ်င္းပဲ မႏၲေလးကို လုိက္ခဲ့တယ္။ မႏၲေလးကိုေရာက္ေတာ့ ည၁၂နာရီထုိးၿပီးၿပီ။ မႏၲေလးကို ျပန္ရမွာေပါ႔။ ကိုစိုးႀကီးက ဖ်ားနာေဆာင္ III မွာေလ။

မႏၲေလးေဆး႐ံုႀကီးကိုေရာက္ေတာ့ (၁၂)ခြဲေလာက္ရွိၿပီ။ လူလည္းေတာ္ေတာ္ပဲ ႏုံးေနၿပီ။ ကိုစိုးႀကီးလဲ အိပ္ေပ်ာ္ေနၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း လြတ္ေနတဲ့ ကုတင္ေပၚတက္အိပ္လုိက္တာ မနက္ ၆ နာရီ သူနာျပဳ ဆရာမေတြလွည့္မွ ႏႈိုးေတာ့တယ္။ ေတာ္ေသးတယ္၊ ကိုစိုးႀကီးက သြားႏုိင္လာႏုိင္မုိ႔။ ကိုယ္က အေဖာ္ သေဘာပဲ ေစာင့္ေပးရတယ္။ ေန႔လည္ပုိင္းေရာက္ေတာ့ ေသြးတစ္လုံး ထပ္ခ်ိပ္ရတယ္။ သူ႔အမ်ဳိးသမီး လည္း  ျပန္ေရာက္ လာတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ေဆး႐ံုက ဆင္းခ်င္တယ္တဲ့၊ ခုေတာ့ ကားမမွီေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာလိုက္တယ္။

မနက္က်ေတာ့ ေဆး႐ံုဆင္း စာအုပ္လုပ္တယ္။ တစ္လေနရင္ ျပန္လာဖို႔ ေျပာတယ္။ ထူးျခားဆိုးရြား ရင္ေတာ့ အခ်ိန္မေရြး ေဆး႐ံုကို ျပန္လာျပဖုိ႔ မွာလုိက္တယ္။ တူးပို႔ေတးသံေတြလည္း ေနရာအႏွံ႔ ပ်ံ႕လြင့္ေနတယ္။ မၾကာခင္ ႏွစ္သစ္ကူးေတာ့မယ္။

ဒီကေန႔ ဧျပီ ၁၁၊ ၂၀၁၀

သႀကၤန္တြင္းမွာေတာ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဆရာဝန္အသင္း႐ံုးေ႐ွ႕မွာ ငondom ေဝၾကပါတယ္။ တစ္ခါမွ မလုပ္ ဘူးေတာ့ နည္းနည္း႐ွက္ေၾကာင္ေၾကာင္နဲ႔ေပါ့။ တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ယူတယ္၊ တစ္ခ်ိဳ႕ၾကေတာ့ မယူဘူး။ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ထုပ္ကိုေတာ့ ယူၾကတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔က “သိပ္မေတြးနဲ႔ က်န္းမာေရးပါလို႔” ေျပာၿပီး ဆက္ေဝၾကတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အေပး အယူမွ်လာတယ္။ condom ေရာ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ထုပ္ေရာ ယူၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က “က်န္းမာေရး” လို႔ေျပာေတာ့ တခ်ဳိ႕လူငယ္ေတြက “ ကာကြယ္ေရး” လို႔ျပန္ေျပာတယ္။ အတူပါလာတဲ့ ေကာင္မေလးေတြကေတာ့ ေကာင္ေလးေတြရဲ႕ေက်ာကိုလက္သီးဆုပ္နဲ႔ ထုၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လဲ ရီၿပီး “ကာကြယ္ေရး” လို႔ လိုက္ေအာ္ၾကတယ္။ ေပ်ာ္စရာေမာစရာေတြပါ ။ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ေပ်ာ္ပါတယ္။

မိန္းကေလးအမ်ားစုႏွင့္ လူတစ္ခ်ိဳ႕က လက္မခံခ်င္ၾကဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ စဥ္းစားမိသေလာက္ကေတာ့ မိ႐ိုးဖ လာဓေလ့ထံုးစံနဲ႔ က်န္းမာေရးအျမင္ ေရာေထြးေနလို႔ ထင္တယ္။ ဓေလ့နဲ႔ ေခတ္မွီတဲ့ က်န္းမာေရးအျမင္ ညွိမရခ်ိန္ကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး HIV ပိုးဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံအတြင္း လ်င္ျမန္စြာ ေနရာယူလိုက္တယ္လို႔ ထင္တယ္။

ေမ ၂ ၊၂၀၁၀

မႏိုင္နဲ႔ မၾကည္တို႔ဘဝတူေဘာ္လန္တီယာႏွစ္ေယာက္ ေနေသြးေအာင္ရြြာ သြားၾကတယ္။ မိသားစုက လူနာကို တဲတစ္လံုးထိုးၿပီး သီးျခားခြဲထားတယ္။ ခႏၶာကိုယ္အေရျပားက ေျခာက္ၿပီး အဖတ္ေတြ လန္ေနတယ္။ မွကၡ႐ုလည္းက်တယ္။ လက္သည္းေျခသည္းေတြလည္း မႈိက်ေနၿပီး ေျခလက္ေတြ ေရာင္ေနတယ္။ မိသားစုက ဂ႐ုစိုက္မႈနည္းလို႔ လူနာမွာစိတ္ဓာတ္က်ေနတယ္လို႔ မႏိုင္က ျပန္ေျပာ ျပတယ္။ ARV ေဆးကေတာ့ မွန္မွန္ေသာက္ေနတယ္တဲ့။

ေမ ၃၊ ၂၀၁၀

သူ႔အေဖဆီ ဖုန္းဆက္ၿပီး ARV ေဆးထုတ္ရက္မွာ မႏၱေလးလာခဲ့ဖို႔ ခ်ိန္းလိုက္တယ္။  6.5.2010 မွာ IHC မွာ ေနေသြးေအာင္အတြက္ ေဆးထုတ္တယ္။ ဆရာဝန္က စစ္ခိုင္းထားတဲ့ ေသြးအေျဖ ေတြေရာ၊ လူနာကိုေရာ ေမးတယ္။ သူ႔အေဖက ေသြးမစစ္ႏိုင္တာရယ္၊ လူနာမပါလာႏိုင္တာရယ္ေျပာျပတယ္။ ဆရာဝန္က ဒီတစ္ေခါက္ေတာ့ ေဆးေပးလိုက္မယ္။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ေတာ့ ေသြးစစ္ဖို႔နဲ႔ လူနာပါမွသာ ေဆးေပး မယ္လို႔ ေျပာတယ္။

ေမ ၉၊ ၂၀၁၀

မႏိုင္နဲ႔မၾကည္တို႔ႏွစ္ေယာက္ ေနေသြးေအာင္ဆီ ထပ္သြားတယ္။ လူနာအေျခအေန မတိုးတက္တဲ့ အျပင္ ARV ေဆးေတာင္ ပံုမွန္မေသာက္ေတာ့ဘူးလုိ႔ သိရတယ္။ လူနာက ေဆး႐ံုျပန္ တက္ခ်င္ေန တယ္၊ ႐ြာမွာ မေနခ်င္ေတာ့ဘူူးဆိုတာလဲ သိရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘာမ်ား ကူညီေပးႏိုင္ဦးမလဲ စဥ္းစားတုန္း ႐ွာေဖြတုန္းမွာဘဲ ေနေသြးေအာင္တစ္ေယာက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ႏႈတ္မဆက္လက္မျပဘဲ တိတ္တဆိတ္ ေက်ာခိုင္းသြားပါေတာ့တယ္။

(ေနေသြးေအာင္ ဇြန္လ ၇ ရက္ ၂၀၁၀ ေန႔တြင္ ကြယ္လြန္သည္)

မိုးမခ - PLHA တစ္ဦးရဲ႕ ဝါက်မ်ား အပိုင္း ၂