အေနရခက္ေအာင္ ဖန္တီးၾကသူမ်ား

အေနာက္တိုင္းက ဒႆနပညာရွင္ႀကီး ေတြ၊ ဒႆနပါေမာကၡႀကီးေတြရဲ႕ အေတြး အေခၚေတြကို သာမန္လူေတြအေနနဲ႔ နားမလည္ ႏိုင္ဘူး။ အဲဒီ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အမူအက်င့္ေတြကို ၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း သာမန္လူေတြနဲ႔ မတူဘဲ ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္ ျဖစ္ေနတတ္တာေတြ၊ ဒိ႒ဘဝေတြကို ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ျဖစ္ေနတတ္ တာေတြကို ေတြ႕ရတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီဒႆနပညာရွင္ဆိုသူေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပက္ရယ္ေျပာင္ေလွာင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ လုပ္လည္းလုပ္ခ်င္စရာပဲေပါ့။

ဆရာဝန္..ဘာလုပ္သလဲ၊ ဘာလုပ္စား သလဲလို႔ေမးရင္ ေဆးကုတဲ့အလုပ္လုပ္ တယ္၊ ေဆးကုျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးျမဴတယ္လို႔ ေျဖႏိုင္ တယ္။ အလားတူပဲ။ အင္ဂ်င္နီယာ ဘာလုပ္ သလဲ၊ အင္ဂ်င္နီယာရဲ႕ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း က ဘာလဲဆိုရင္ အင္ဂ်င္ နီယာ...။ တံတား ေဆာက္တယ္၊ အေဆာက္အအံုေဆာက္တယ္ စသျဖင့္ ေျဖႏိုင္တယ္။ တျခားပညာရွင္ေတြကလည္း သူတို႔ရဲ႕ ပညာအေလ်ာက္ ဘာလုပ္ တယ္ဆိုတာကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေျပာႏိုင္ၾကမွာ လဲ။ ဒါေပမဲ့... ဒႆနပညာရွင္ဘာလုပ္သလဲ၊ သူ႔အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းကဘာလဲလို႔ ေမးတဲ့ အခါမွာ ႐ုတ္တရက္ မေျဖတတ္ၾကဘူး ျဖစ္ေန တယ္တဲ့။ ဟုတ္မွာပဲ။

ဒႆနပညာရွင္... ဘာလုပ္သလဲ၊ ဘယ္လိုအသက္ေမြးဝမ္း ေက်ာင္းလဲဆိုရင္ေျဖဖို႔ခက္မွာပဲ။ ေတြးတယ္၊ ေတြးတဲ့ အလုပ္ကိုလုပ္တယ္လို႔ ေျဖမလား။ ေတြးၿပီး အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္တယ္ လို႔ေျဖရင္လည္း အေျဖကတစ္မ်ိဳးႀကီးပဲ။ ေတြးတယ္... ဆိုတာကို ျမင္လို႔လည္းမရဘူး။ အေတြးေတြကို ျပဖို႔လည္းမလြယ္ဘူး။ အေတြး ဆိုတာေတြကို စားလို႔ေသာက္လို႔ရတာလည္း မဟုတ္ဘူး။

တကၠသိုလ္ႀကီးေတြမွာ ဒႆနပညာရွင္ ဆိုသူေတြဟာ အေတြးအေခၚပညာရွင္ ေတြ သင္စားတဲ့ ပါေမာကၡအလုပ္ကိုေတာ့ လုပ္ တယ္။ ဒါေပမဲ့ သင္ယူလာတဲ့အေတြး အေခၚ ေတြနဲ႔ဘာလုပ္စားမလဲ၊ အင္ဂ်င္နီယာလို၊ ဆရာဝန္လို တံတားေဆာက္၊ ေဆးကုလုပ္စား လို႔ မရျပန္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ `ဒႆနပညာရွင္ ေပါင္မုန္႔ဖုတ္မရဘူး’ လို႔ ေျပာတာ ျဖစ္မွာပဲ။

ဒႆနပညာရပ္ကို သင္ေပးတဲ့ ဒႆန ပါေမာကၡေတြဟာလည္း ေတာ္ေတာ္ ေၾကာင္တယ္လို႔ ဆိုရမယ္။ ဂ်ာမန္ဒႆနပါေမာကၡ အင္မယ္ႏ်ဴရယ္ကန္႔ (Immanuel Kant) (၁၇၄၂-၁၈၄၀) ဟာ သိပ္ကို ေလးနက္ခက္ခဲတဲ့ လူ႔အသိဥာဏ္ဆိုင္ရာ ဒႆနအျမင္ေတြကို ေျပာေဟာေရးသားသူျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔အမူ အက်င့္ေတြဟာ ပံုမွန္ဟုတ္ပံုမေပၚဘူး။ ကန္႔ဟာ အိမ္ေထာင္ျပဳေရးကိစၥကို သူ႔ဘဝမွာ ႏွစ္ခါစဥ္းစား ဖူးတယ္တဲ့။ စဥ္းစားတာၾကာလြန္းတာနဲ႔ ပထမအမ်ိဳးသမီးက သူ႔ကို မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့လို႔ တျခားေယာက်ာ္းနဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳသြားတယ္။ ေနာက္အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ကို အိမ္ေထာင္ျပဳေတာ့မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးလို႔ သြားေတြ႕တဲ့အခါ အဲဒီအမ်ိဳးသမီးက တစ္နယ္ တစ္ေက်းကို ေျပာင္းသြားတာၾကာၿပီလို႔ ေျပာလိုက္လို႔ ကန္႔ကျပန္လာခဲ့ရတယ္။ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ခ်ဖို႔ ဘယ္ေလာက္ၾကာ ေတြးေနခဲ့လဲမွ မသိပဲ။

တကယ္ေတာ့ အိမ္ေထာင္ျပဳရမွာ ေၾကာက္ လို႔ ခ်ီတံုခ်တံုေတြျဖစ္ေနတာနဲ႔ တူပါတယ္။ ကန္႔က အိမ္ေထာင္ျပဳရင္၊ ကာမဂုဏ္မႈေတြကို ျပဳရင္ ေမာပန္းၿပီးေသႏိုင္ တယ္လို႔ ေတြးၿပီး ေၾကာက္တာတဲ့။ လမ္းေလွ်ာက္ရင္လည္း ကန္႔က သူ႔ပါးစပ္ကို ဘယ္ေတာ့မွမဟဘူး။ ေတြ႕တဲ့သူေတြနဲ႔လည္း စကားမေျပာဘူးေပါ့။ ပါးစပ္ဟရင္ ပိုးေတြ ျပင္ပကေနဝင္ၿပီး သူ႔ကို ေရာဂါရေစႏိုင္တယ္လို႔ ထင္ေနလို႔ ဆိုတာပဲ။

ကန္႔ဟာ အခ်ိန္သိပ္တိက်တယ္လို႔ ေျပာတာပဲ။ သူလမ္းေလွ်ာက္ထြက္လာတာျမင္ရင္ လူေတြ နာရီတိုက္လို႔ရတယ္တဲ့။ လမ္းေလွ်ာက္ ခ်ိန္၊ ဧည့္သည္နဲ႔ေတြ႕ဆံုခ်ိန္စတာေတြကို ကန္႔က အတိအက် လုပ္ေလ့ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကန္႔ဟာ အလြန္သတိေမ့တတ္တယ္။ တစ္ခါမွာ စာသင္ ခန္းထဲမွာ စာသင္ေနရင္း ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ရဲ႕ အက်ႌမွာ ၾကယ္သီးတစ္လံုး မတပ္မိဘဲ ျဖစ္ေနတာကို သတိျပဳလိုက္မိတယ္။ အာ႐ံုေျပာင္းသြားတဲ့အတြက္ ကန္႔ဟာ သူ႔ဟာသူ ဘာအေၾကာင္းကို သင္ေနမိမွန္းမသိေတာ့ဘူး။ ဘာဆက္သင္ရမွန္းလဲမသိဘူး ျဖစ္သြားလို႔ အတန္းျဖဳတ္ လိုက္ရတယ္လို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားတယ္။ ကန္႔ဟာ ဘဝဇာတ္သိမ္းလည္း မေကာင္းဘူးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ သိပ္ေတြးလြန္း လို႔ ထင္ပါတယ္။ ကန္႔မွာ အိပ္မေပ်ာ္တဲ့ ေရာဂါ၊ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္မႈေတြနဲ႔ ဂေယာင္ေခ်ာက္ခ်ား ျဖစ္တဲ့ေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္သြားတယ္လို႔ ၾကားရ ဖူးပါတယ္။

ဂ်ာမန္ဒႆနပညာျဖစ္တဲ့ ေဟဂယ္ (George Wilhelm Friedrich Hegel (၁၇၇၀-၁၈၃၁))ဟာလည္း အလြန္အေတြးနက္ၿပီး အလြန္ေမ့တတ္သူထဲမွာပါတယ္။ သူ႔ အေတြးအေခၚက သိပ္ကိုစိတၲဇဆန္တယ္။ နားလည္ရခက္တယ္။ ဒါကို ကားလ္မတ္စ္ (ဳေမူ ၾေမထ(၁၈၁၈-၁၈၈၃)) `ေဟေဂဟာ သူ႔ အေတြးအေခၚကို သူကိုယ္တိုင္လည္း နားလည္ ပံုမေပၚပါဘူး’ လို႔ သေရာ္ဖူးတယ္။ ေဟဂယ္ဟာလည္း ကန္႔လိုပဲ တစ္ေန႔မွာ စာသင္ခန္းထဲ ေရာက္လာတယ္။ သူ႔ေျခေထာက္တစ္ဖက္မွာပဲ ဖိနပ္ပါလာတယ္။ ဖိနပ္တစ္ဖက္က ရႊံ႕ထဲမွာ နစ္က်န္၊ ကြ်တ္က်က်န္ရစ္ခဲ့တာကို သူ သတိ မထားမိဘူး။ သိပ္ကို အေတြး နယ္ခ်ဲ႕လာခဲ့လို႔နဲ႔ တူပါတယ္။

ေနာက္ ဂ်ာမန္ဒႆနပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္ တဲ့ ႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါ(Arithur Schopenhauer (၁၇၈၈-၁၈၆၀))ရဲ႕ အမူအက်င့္ေတြဟာလည္း နားလည္ရခက္တယ္။ ႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါက ေဟဂယ္လို တကၠသိုလ္မွာ ပါေမာကၡေတာ့ ျဖစ္ မလာခဲ့ဘူး။ ပါေမာကၡ ခန္႔ဖို႔ ေဟဂယ္နဲ႔ ႐ိႈပင္ ေဟာင္ဝါကို ဒႆနဆိုင္ရာလက္ခ်ာေတြ (Lectures) ေပးခုိင္း တယ္။ ႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါ ေျပာေဟာပို႔ခ်ေနတဲ့ အခန္းထဲကေနၿပီး နားေထာင္ေနတဲ့သူေတြဟာ နားေထာင္ခ်င္စိတ္ ကုန္လို႔ထင္ပါရဲ႕။ တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ ထြက္ သြားလိုက္ ၾကတာ ေနာက္ဆံုးခံုလြတ္ ေတြနဲ႔ ႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါပဲ က်န္ရစ္ေတာ့တယ္တဲ့။ ဒါနဲ႔ ႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါဟာ ပါေမာကၡရာထူးနဲ႔ လြဲေခ်ာ္သြားခဲ့တယ္။

႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါေရးတဲ့ The World is Will and Idea ဆိုတဲ့ စာအုပ္ႀကီး ထြက္လာ ေတာ့လည္း မေအာင္ျမင္ရွာဘူး။ ဒီစာအုပ္က ဆင္းရဲဒုကၡေတြအေၾကာင္းကို အမႊမ္းတင္ေရး ထားတဲ့စာအုပ္ျဖစ္တယ္။ ႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါခမ်ာ စာမူခတစ္ျပားတစ္ခ်ပ္မွ မရဘူး။ စာအုပ္ေတြ ေရာင္းမကုန္ႏိုင္လို႔ ေနာက္ဆံုးမွာ ကုန္ထုပ္စကၠဴ အျဖစ္ေရာင္းလိုက္ရတယ္တဲ့။

႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါဟာ သူ႔ဘဝကိုသူ စိတ္ခ် လံုျခံဳမႈမရွိသလို ခံစားရပံုေပၚတယ္။ သူ ေသာက္ တဲ့ ေဆးတံကို ညအိပ္ခါနီးမွာ ေသာ့ခတ္ၿပီး သိမ္းတယ္။ ယမ္းအသင့္ထိုးၿပီး ေသနတ္ကို လည္း အိပ္ရာနားထားၿပီးမွ အိပ္တယ္။ ဆူညံသံ နဲ႔ မိန္းမေတြကိုလည္း သူက မုန္းတယ္။ ႐ိႈပင္ ေဟာင္ဝါဟာ ေခြးတစ္ေကာင္ကို အေဖာ္ျပဳၿပီး တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ပဲေနတယ္။ မိန္းမေတြ ဟာ ေအာက္ပိုင္းႀကီးတယ္၊ အခ်ိဳးမက်ဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ဒီအျမင္ ရွိေနလို႔ ႐ိႈပင္ေဟာင္ဝါ မိန္းမ မယူတာလို႔ ေဝဖန္ခ်က္ေတြ ေပးၾကတယ္။ ဒႆနသမိုင္း ကိုၾကည့္ရင္ ဒႆနပညာရွင္ ႀကီးေတြဟာ အိမ္ေထာင္မျပဳၾကဘူး။ လူပ်ိဳ ႀကီးေတြအျဖစ္ ေနေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒႆနပညာရွင္ဆိုတာ အိမ္ေထာင္မျပဳဘူး။ မိန္းမမယူဘူး လို႔ေတာ့ ယူဆလို႔မရပါဘူး။ ဒႆနပညာရွင္ႀကီး ဘာထရန္ရပ္ဆယ္ (၁၈၇၂-၁၉၇၀) ကေတာ့ မိန္းမေလးႀကိမ္၊ ေလးေယာက္ယူတယ္။

ဒႆနပညာရွင္ေတြဟာ ဘဝမွာ ဘယ္လို အသက္ရွင္သင့္တယ္၊ ဘယ္လို ေနထိုင္သင့္ တယ္ဆိုတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြး၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာၾကတယ္။ ဂရိက ဒႆနပညာရွင္ ဒိုင္အိုဂ်ီးနီးစ္(ီငသါနညန်)ကေတာ့ စည္ပိုင္းထဲ ဝင္ေနတယ္။ ဒႆနပညာရွင္ စပီႏိုဇာ (၁၆၃၂-၁၆၇၇)ကေတာ့ အိမ္အေပၚထပ္ ထပ္ခိုးက ပင့္ကူ အိမ္ေတြၾကားမွာေနတယ္။ ပင့္ကူေတြ အိမ္ေဆာက္တာကို စိတ္ဝင္စားစြာ ၾကည့္တယ္။ စပီႏိုဇာက ပင့္ကူေတြ အိမ္ေဆာက္တာကို ၾကည့္ၿပီး ဝမ္းနည္းဝမ္းသာ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ပင့္ကူေတြနဲ႔ သူ႔ဘဝ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနပံုရ တယ္။ တစ္ေယာက္ေယာက္က ေစတနာ ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ သူ႔အခန္းကို ရွင္းလင္းေပး တယ္။ ပင့္ကူအိမ္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးတယ္။ အိမ္ကို ျပန္လာလို႔၊ သူေနထိုင္ရာ ထပ္ခိုးေလး ကို ေရာက္လို႔ ပင့္ကူအိမ္ေတြမရွိေတာ့တာ ေတြ႕တဲ့အခါမွာ စပီႏိုဇာက အႀကီးအက်ယ္ စိတ္ဆိုးေဒါသေတြျဖစ္တယ္လို႔ အဆိုရွိ ပါတယ္။

ဒႆနပညာရွင္ေတြ ေတြးတဲ့အခါမွာလည္း သိပ္ပံုမွန္ Normalူ ျဖစ္ပံုမရဘူး။ ေဆာ့ခရတိၲ (ဘီစီ ၄၇၀-၃၉၉)ဟာ ေစ်းထဲ တစ္ေနရာမွာ ႏွင္းေတြထဲမွာ တစ္ညလံုး မတ္တတ္ႀကီးရပ္ၿပီး ေတြးေနတယ္ဆိုပဲ။ ျပင္သစ္ဒႆနပညာရွင္ ရယ္နီေဒးကား(Rene Descartes(၁၅၉၆-၁၆၅၀))ကေတာ့ မီးၿငိမ္းသြားလို႔ ခပ္ေႏြးေႏြးျဖစ္ ေနတဲ့ မီးလင္းဖိုထဲ ဝင္ၿပီး ေတြးတယ္။ ဒီလို ေတြးရင္းက `ငါ ေတြးတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ငါရွိ တယ္။ (I think, therefore I am)}ဆိုတဲ့ အက္စီယမ္(Axiom) ကိုရခဲ့တယ္လို႔ဆိုၾကတာပဲ။

ဒီဒႆနပညာရွင္ေတြရဲ႕ ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္ အမူအက်င့္ေတြေၾကာင့္ သူတို႔ကို ေျပာင္ေလွာင္မႈ ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဟာသကြက္ေတြအမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္ခဲ့ ၾကတယ္။ ျဖစ္တည္မႈဝါဒ (Existentialism) ကို ေလ့လာရင္ ခ်န္ထားလို႔မျဖစ္တဲ့ ပုဂိၢဳလ္က ေတာ့ ဒိန္းမတ္လူမ်ိဳး ဒႆနပညာရွင္ဆိုရင္ ကဲကီဂတ္ (Soren Kierkeggar(၁၈၁၃-၁၈၅၅)) ပါပဲ။ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ တီထြင္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြ၊ အင္ဂ်င္နီယာေတြက တည္ေဆာက္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးေတြနဲ႔ လူသတၲဝါေတြ သက္သာလြယ္ကူစြာ ေနႏိုင္ေအာင္ အက်ိဳးျပဳခဲ့ၾကတယ္။ လူေတြရဲ႕ အခက္အခဲေတြကို ကူညီ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ငါကေရာ ေတြးေခၚရွင္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လူသားေတြကို ဘာမ်ား ကူညီျဖည့္စြမ္းေဆာင္ရြက္ ေပးႏိုင္မွာလဲလို႔ ကဲကီဂတ္က ေတြးတယ္။ ေဆးျပင္းလိပ္ႀကီး တစ္လိပ္ကုန္ေအာင္ ေသာက္ၿပီးေတြးတာတဲ့။ ေဆးလိပ္လည္းကုန္ၿပီ။ ငါ လူသားေတြအတြက္ ဘာမွ လုပ္မေပးႏိုင္ပါလားဆိုတဲ့အေျဖပဲ ရတယ္ တဲ့။ ဒါေပမဲ့ ခဏအၾကာမွာ သူ႔စိတ္ထဲမွာ ဥာဏ္ အလင္းေရာင္တစ္ခုေပၚလာတယ္တဲ့။ ဘယ္လို ဥာဏ္အလင္းေရာင္ဝင္လာတာလဲဆိုေတာ့ `ဒႆနပညာရွင္တစ္ဦးအေနနဲ႔ လူသတၲဝါ ေတြ သက္သာလြယ္ကူစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ေရး အတြက္ ဘာဆိုဘာမွ စြမ္းေဆာင္မေပးႏိုင္တာ အမွန္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒႆနပညာရွင္အေနနဲ႔ ဝမ္းနည္းစိတ္ပ်က္စရာ မရွိပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ ဆိုေတာ့ ဒႆနပညာရွင္မွာ လူေတြအတြက္ လုပ္ေပးႏိုင္တာတစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ လူေတြ လူ႔ဘဝမွာ အေန ပိုခက္ခဲ သြားေအာင္ ကူညီေပးျခင္း ပဲျဖစ္တယ္’ ဆိုတဲ့ ဥာဏ္အလင္းေရာင္ သူ႔စိတ္ထဲ လင္းလက္သြားတာတဲ့။

ျဖစ္ရေလ...ဒႆနပညာရွင္ရဲ႕ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အလုပ္က လူေတြ ပိုအေနခက္သြား ေအာင္ ကူညီ ေပးမယ့္အလုပ္တဲ့။ ကဲကီဂတ္ရဲ႕အေတြးအျမင္ ဟာ ေတာ္ေတာ္ေၾကာင္ တဲ့ အေတြးအျမင္ ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္စရာရွိပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ စဥ္းစားၾကည့္...

လူေတြဟာ အိပ္ဖို႔၊ စားဖို႔၊ ကာမဂုဏ္ မွီဝဲဖို႔ဆိုတာေလာက္နဲ႔ အသက္ရွင္ေနရင္ အဲဒီလို အသက္ရွင္ေနတဲ့ဘဝမ်ိဳးဟာ တန္ဖိုးရွိရဲ႕လား။ ေကာင္းေကာင္းစားႏိုင္ေရး၊ ေကာင္းေကာင္းဝတ္ ႏိုင္ေရး၊ ေကာင္းေကာင္းကာမဂုဏ္ခံစား သံုးေဆာင္ႏိုင္ေရး၊ ဂုဏ္ပကာသနေတြ တိုးတက္ ေရးအတြက္ပဲ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရင္း အသက္ရွင္ ေနတဲ့ဘဝကေရာ အဓိပၸာယ္ရွိတဲ့ ဘဝမ်ိဳးလား။

ေဆာ့ခရတၲိက သူ႔ကို ေသဒဏ္ခ်မွတ္တဲ့ ဂ်ဴရီအဖြဲ႕ကို ရည္ၫႊန္းၿပီး `သင္တို႔ဟာ အသိ ပညာရရွိေရး၊ အမွန္တရားကို သိျမင္ေရးနဲ႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေကာင္းျမတ္စင္ၾကယ္ တိုးတက္ ေရးအတြက္ အားမထုတ္ၾကဘဲ တစ္ေန႔ၿပီး တစ္ေန႔ ပစၥည္းဥစၥာတိုးတက္ေရး၊ ဂုဏ္သိကၡာ ျမင့္မားေရး၊ ထင္ေပၚေက်ာ္ေစာေရးေတြအတြက္ ပဲ ေလာဘတႀကီး ႀကိဳးစားေနျခင္းကို မရွက္ၾက သေလာ’လို႔ ေမးဖူးပါတယ္။ `ဘဝကို မစူးစမ္း မေလ့လာဘဲ ဘဝမွာ ေနေနျခင္းဟာ အခ်ည္းႏွီးေသာ ေနျခင္းျဖစ္တယ္။ (Unexamined Life is not worth Living)’လို႔လည္း ေဆာ့ခရတိၲက ေျပာေလ့ရွိတယ္။

ဘဝမွာ ဘယ္လိုေနျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုးလဲ၊ ဘယ္လိုေနမွ အဓိပၸာယ္ရွိတဲ့ အသက္ရွင္ျခင္းမ်ိဳးလဲ၊ ဘယ္လိုတန္ဖိုးရွိတဲ့ ဘဝမ်ိဳးကို ေရြးခ်ယ္ေနထိုင္ရမလဲ စတဲ့ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ ၾကံဳလာတဲ့အခါမွာ ဘဝမွာ အေကာင္းဆံုးအရာဟာ ဘာလဲလို႔ ေတြးလာရတဲ့အခါမွာ...ဪသာ္ ဘဝအေၾကာင္းသိဖို႔က ခက္ခဲပါလားလို႔ေတြးမိ လာတယ္။ အေကာင္းဆံုးဘဝကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး အဲဒီလို ေရြးခ်ယ္တဲ့အတိုင္း တကယ္ လက္ေတြ႕ က်င့္သံုးေနထိုင္ဖို႔ဆိုတာလည္း ခက္မွခက္... ဆိုရင္ ကဲကီဂတ္က ...အဲဒီလို ဘဝနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေတြးေတြ ေတြးမိေအာင္ ကူညီ မယ္လို႔ ဆိုလိုဟန္ရွိပါတယ္။

ဒီအေတြးေတြနဲ႔ ဘဝမွာ ေနဖို႔ခက္တယ္။ ေနဖို႔ခက္ေနသူဟာ ေလးနက္တဲ့ အေတြးအျမင္ေတြ၊ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ဘဝဆိုင္ရာ ေလ့လာမႈေတြ ရွိလာလို႔ပါပဲ။ ဒါကို ရည္ရြယ္ၿပီး ဒႆနပညာရွင္ဟာ လူေတြကို အေနရ ပိုခက္ေအာင္ ကူညီေပးမယ္လို႔ ကဲကီဂတ္က ဆိုလိုဟန္တူပါတယ္။

ကဲကီဂတ္ရဲ႕ အေရးအသားေတြဟာ နားလည္ရခက္တယ္။ `ေနာက္တစ္ေန႔၌ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေသေနတာကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ရတယ္’ ဆိုတဲ့ အေရးအသားမ်ိဳးဆိုပါေတာ့။ ေသသြားၿပီဆိုမွေတာ့ ေသသူဟာ သူ႔ဟာသူ ေသေနမွန္းကို ဘယ္လိုလုပ္ေတြ႕သိႏိုင္ မွာလဲ။ အဓိပၸာယ္မရွိတဲ့ အေရးအသားမ်ိဳးလို႔ ေျပာမွာပဲ။ ကဲကီဂတ္ဆိုလိုခ်င္တာက တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါလိမ့္ မယ္။ ဒီလိုေရးတတ္တဲ့ ကဲကီဂတ္ကို ရည္ရြယ္ၿပီး ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္ အေတြးအေခၚ ပါေမာကၡ ေတြ၊ ပညာရွင္ေတြအေၾကာင္း ျပံဳးစရာဇာတ္လမ္းေလးေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ထြင္ေရးၾကတယ္။

တစ္ခါမွာ ဒႆနပညာရွင္ႀကီးတစ္ဦးဟာ လူ႔အသိဥာဏ္အေၾကာင္းကို ရွင္းျပတဲ့ က်မ္း တစ္က်မ္းကို ျပဳေနတယ္တဲ့။ ဒီဒႆနပညာရွင္ ႀကီးဟာ စနစ္တက်ေတြးတတ္ သလို တိတိက်က် လုပ္တတ္တဲ့ အက်င့္လည္းရွိတယ္တဲ့။ တစ္ညမွာ ေရးလက္စက်မ္းကို အေရးရပ္ၿပီး အိပ္ရာဝင္ဖို႔ စိတ္ကူးတယ္။ တိက်စြာ ေဆာင္ရြက္တတ္သူဆိုေတာ့ အိပ္ရာဝင္ခါနီးမွာ စနစ္တက်နဲ႔ တိတိက်က် အလုပ္သိမ္းတဲ့အေန နဲ႔ စာရင္းလုပ္တယ္။ သူေရးသားေနတာကို ဘယ္လိုအဆံုးသတ္ထားတယ္၊ ကိုးကားက်မ္း ရဲ႕ ကိုးကားဆဲ စာမ်က္ႏွာက ဘယ္ေလာက္၊ ေနာက္တစ္ေန႔ ဆက္လက္ကိုးကားမယ့္က်မ္းရဲ႕ အမည္ ကဘာ စသျဖင့္ နံပါတ္ထိုးၿပီး စာရင္း တိတိက်က်လုပ္တယ္၊ စာေရးစာဖတ္တဲ့အခါ တပ္တဲ့မ်က္မွန္ကို ဘယ္မွာ ခ်ထားတယ္ဆိုတာ ကိုလည္း စာရင္းထဲ ထည့္တယ္။ က်မ္းျပဳေနတဲ့ ဒႆနဆရာ မိမိကိုယ္တိုင္က အိပ္ရာေပၚမွာလို႔ ေနာက္ဆံုးနံပါတ္နဲ႔ စာရင္းပိတ္ၿပီး အိပ္သြားတယ္တဲ့။

ေနာက္ေန႔ နံနက္ ဒီဒႆနဆရာႀကီး ႏိုးလာတဲ့အခါမွာ သူ ညက လုပ္ခဲ့တဲ့ စာရင္းထဲ က နံပါတ္စဥ္နဲ႔ ၫႊန္းထားတာေတြကို ရွာ တယ္။ ေနာက္ဆံုးနံပါတ္က ၫႊန္ထားတာက လြဲရင္ အကုန္ေတြ႕တယ္တဲ့။ ေနာက္ဆံုးနံပါတ္ က ၫႊန္းထားတဲ့ ဒႆနဆရာ မိမိကိုယ္တိုင္ ကို ရွာလို႔မေတြ႕ဘူးျဖစ္ေနတယ္တဲ့။

ဒႆနဆရာဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ေတာင္ ရွာမေတြ႕တဲ့၊ မသိေတာ့တဲ့သူပဲလို႔ ေလွာင္ေျပာင္တာ ျဖစ္မွာေပါ့။ တစ္ညေနမွာလည္း ပန္းျခံထဲမွာ ဒႆန ဆရာႀကီးတစ္ဦးက ထိုင္ေနတယ္။ ပန္းျခံပိတ္ခ်ိန္ ေရာက္ေပမဲ့လည္း ဆက္ထိုင္ေနတယ္။ ပန္းျခံေစာင့္က သူ႔ဆီသြားၿပီး ပန္းျခံပိတ္ေတာ့မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ပန္းျခံထဲက ထြက္ေပးပါလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒႆနဆရာက မၾကားသလိုလို၊ ဂ႐ုမစိုက္သလိုလို လုပ္ေန တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပန္းျခံေစာင့္ က ထြက္ေပးပါလို႔ ထပ္ေျပာတယ္။ ဒႆနဆရာကလည္း ထိုင္ရာကေနမထဘူး။ ပန္းျခံေစာင့္က ေဒါသ ျဖစ္လာၿပီးေတာ့ `ခင္ဗ်ားဘယ္လူလဲ’ လို႔ ေအာ္ေငါက္ေမးတယ္။

`ငါဘယ္သူလဲ..ဟုတ္လား။ ငါမသိဘူး’ လို႔ ဒႆနဆရာက ေျဖတယ္တဲ့။

ဒီဒႆနဆရာရဲ႕ အေျဖစကားဟာ ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္နဲ႔ ေျဖလိုက္တာလို႔ ေျပာလို႔လည္း ရတယ္။ သူ႔အေျဖဟာ မွန္တယ္လို႔လည္း ေျပာႏိုင္တယ္။ ေဗာဓိဓမၼ(ေအဒီ ၆ ရာစု)ဟာလည္း အထက္ပါ ဒႆနဆရာေျဖသလို ေျဖခဲ့ဖူး တယ္။ ဲ့။

ေဗာဓိဓမၼဆိုတာ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းက ေနၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ကို ဗုဒၶသာသနာျပဳဖို႔ ေရာက္သြားခဲ့တဲ့ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ခဲ့ တယ္။ တ႐ုတ္ျပည္က ဘုရင္ဧကရာဇ္ Emteror Wu ေအဒီ ၅၂၀(ဗီ ၅၂၀)နဲ႔ သူ ေတြ႕တယ္။ ဘုရင္ဧကရာဇ္က ဗုဒၶဝါဒသေဘာ တရားေတြကို ေမးတယ္။ ေဗာဓိဓမၼကလည္း ရွင္းျပတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘုရင္ဧကရာဇ္ ဟာလည္း နားလည္သေဘာက်ပံုမေပၚဘူး။ ေဗာဓိဓမၼရဲ႕ ေဟာေျပာပံုကို မေက်မနပ္ ေတြေတာင္ ျဖစ္တယ္။ ဒါနဲ႔ ဘုရင္က `သင္ ဘယ္သူလဲ’ လို႔ ေမးေတာ့ ေဗာဓိဓမၼက `မသိဘူး’ လို႔ ေျဖတယ္။ ကိုယ့္ ကိုယ္ကိုယ္ေတာင္ ဘယ္သူမွန္းမသိတဲ ရဟန္း ပဲလို႔ အဲဒီဘုရင္ဧကရာဇ္က ထင္ခ်င္ထင္မွာပဲ။ ေစာေစာက ဒႆနဆရာကို ထင္နည္းကားပဲ ျဖစ္မွာေပါ့။

တကယ္ေတာ့ ေဗာဓိဓမၼရဲ႕ အေျဖက မွန္တဲ့အေျဖပဲ။

သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေျပာၾကတယ္။ တစ္ စကၠန္႔ကို အပံုသန္းတစ္ေထာင္ပံုတစ္ပံု ဆိုရင္ သိပ္ကိုတိုေတာင္းမွာပဲ။ အဲဒီေလာက္ တိုေတာင္း တဲ့ အခ်ိန္ေလးအတြင္းမွာပဲ လူ႔ခႏၶာကိုယ္က ကလာပ္စည္းဆဲလ္ေတြဟာ အသစ္အသစ္ျဖစ္ ေနတာတဲ့။ ခႏၶာကိုယ္မွာ တခဏေလးမွ ၿမဲေနတဲ့ အရာရယ္လို႔ မရွိဘူး။ သိတတ္တဲ့ စိတ္ကလည္း အျမဲေျပာင္းလဲ ေနတယ္။ စိတ္ရဲ႕ေျပာင္းလဲမႈက ႐ုပ္ရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈထက္ျမန္တယ္။ ဒီေတာ့ ခႏၶာတစ္ခုလံုး ဟာ အျမဲေျပာင္းလဲေနတဲ့ ပ်က္အစဥ္ႀကီး ျဖစ္ေနတယ္။

အဲဒီပ်က္အစဥ္ႀကီးမွာ သက္ဆိုင္ရာအေျခ အေန၊ အေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင့္ မိန္းမ၊ ေယာက်ာ္းစတဲ့ပံုေတြ၊ အသြင္သဏၭာန္ေတြ ျဖစ္ေနတာ။ အဲဒီလိုျဖစ္ေနတဲ့ မိန္းမ ေယာက်ာ္း စတဲ့အသြင္သဏၭာန္ေတြကိုပဲ သူ...ငါ၊ သူပဲ ...ငါပဲလို႔ ထင္မွတ္ေျပာဆို ေနၾကတာ။ တကယ္ က အဲဒီေျပာင္းေနတဲ့ အစဥ္ႀကီးမွာ သူ၊ ငါ၊ ဘယ္သူ၊ ဘယ္ဝါရယ္လို႔ ရွိမွမရွိဘဲ။ ဘယ္သူ ဘယ္ဝါရယ္လို႔ ေျပာလို႔မွ မရဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေဗာဓိဓမၼကို `သင္ဘယ္သူလဲ’ လို႔ ေမးတဲ့အခါမွာ `မသိဘူး’ လို႔ ေျဖလိုက္တာဟာ မွန္ေသာေျဖျခင္း ပါပဲ။

ဗုဒၶစာေပမွာ လူ႔စိတ္၊ လူ႔႐ုပ္ခႏၶာရဲ႕ ေျပာင္းလဲေနမႈကို အေလးအနက္ေဖာ္ျပထား တယ္။ စိတ္႐ုပ္ဆိုတဲ့ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရတရား ေတြဟာ အလြန္လ်င္ျမန္စြာနဲ႔ ေျပာင္းေနၾက တယ္။ မ်က္ေတာင္တစ္ခတ္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ အတြင္းမွာပဲ စိတ္(နာမ္တရား)ေတြဟာ ခဏ ေပါင္းကုေဋတစ္သိန္းမက ႐ုပ္ကလည္း ခဏေပါင္း ကုေဋငါးေထာင္မက ေျပာင္းေနၾက တာတဲ့။

စိတ္ေစတသိက္တရားတစ္စုတစ္စု၊ တစ္ခု တစ္ခုမွာ ဥပါဒ္ခဏ၊ ႒ီခဏ၊ ဘင္ခဏ ဆိုၿပီး ခဏငယ္ သံုးခ်က္စီ အသက္ရွည္တယ္။ အဲဒီ ခဏငယ္သံုးခ်က္အခ်ိန္ပိုင္းကို `စိတၲကၡႀကီး တစ္ခ်က္’ လို႔ ေခၚတယ္။ မ်က္စိကတစ္မွိတ္ လွ်ပ္တစ္ျပက္အတြင္းမွာပဲ အဲဒီစိတၲကၡဏေပါင္း ကုေဋတစ္သိမ္းေက်ာ္ေက်ာ္ ျဖစ္ခ်ဳပ္သြားၾက တယ္။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအလိုအရ (လကၡဏာ႐ုပ္ ေလးခု၊ ဝိညတ္႐ုပ္ႏွစ္ခုကို ဖယ္လိုက္ရင္) ႐ုပ္ အမ်ိဳးအစား ၂၂ မ်ိဳး ရွိေသးတယ္။ အဲဒီ ၂၂ မ်ိဳးေသာ ႐ုပ္ေတြဟာ စိတၲကၡဏေပါင္း ၁၇ ခ်က္ေလာက္စီ အသက္ရွည္ၾကာၾကတယ္တဲ့။ ေစာေစာက ဖယ္ထားခဲ့တဲ့ ဝိညတ္႐ုပ္ႏွစ္ခု ကေတာ့ စိတ္ျဖစ္လွ်င္ျဖစ္၊ စိတ္ခ်ဳပ္လွ်င္ ခ်ဳပ္ၾက တယ္။ လကၡဏ႐ုပ္ေလးပါးမွာလည္း ဥပစရနဲ႔ သႏၱတိဆိုတဲ့ ႐ုပ္ေတြဟာ ႐ုပ္ရဲ႕ဥပါဒ္ခဏပိုင္း ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ခဏငယ္ တစ္ခ်က္ခန္႔စီေလာက္ အသက္ရွည္ၾကာတယ္။ ဇာရတာဆိုတဲ့ ႐ုပ္က ႐ုပ္ရဲ႕႒ီခဏပိုင္း ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ခဏငယ္ ၄၉ ခ်က္ ေလာက္ အသက္ရွိတယ္။ အနိစၥတာ႐ုပ္က ႐ုပ္ရဲ႕ ဘင္ခဏပိုင္းျဖစ္ၿပီးေတာ့ ခဏငယ္ တစ္ခ်က္ခန္႔ အသက္ရွည္ၾကာတယ္တဲ့။ ဒါကို ၾကည့္ရင္ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရေတြဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ `ဘင္ခဏ’ ကို ေရာက္ေရာက္ၿပီး ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ ေသဆံုးေနတယ္လို႔ ဆိုရမယ္။

ဒီလိုခ်ဳပ္ေပ်ာက္ေသဆံုးေနတာကိုပဲ `ခဏိကမရဏ’ လို႔ ေခၚတယ္တဲ့။ ခဏတိုင္း ေသေနတယ္ေပါ့။ လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ မ်က္စိ တစ္မွိတ္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ အခ်ိန္ပိုင္း ကာလေလး အတြင္းမွာ ခဏိကမရဏေသျခင္းမ်ိဳးနဲ႔ အႀကိမ္ ေပါင္း ကုေဋတစ္သိန္းေက်ာ္ ေသဆံုးေနတယ္ လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္တဲ့။

ဒါဆိုရင္ ေနာက္တစ္ေန႔မနက္မွာ ကိုယ့္ ကိုယ္ကိုယ္ရွာမေတြ႕ဘဲ ေပ်ာက္ေနတဲ့ ဒႆန ဆရာႀကီးဟာဆိုရင္ ကဲကီဂတ္ရဲ႕ ေနာက္တစ္ေန႔ ၌ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေသေနတာ ကို ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ရတယ္’ဆိုတဲ့ အေရးအသား၊ အဆိုအမိန္႔ ဟာ မွားတဲ့အေရးအသား၊ အဆိုအမိန္႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။

အေရွ႕တိုင္း ဗုဒၶဒႆနနယ္ပယ္မွာရွိတဲ့ က်င့္စဥ္ကို ကိုယ္တိုင္တကယ္အားထုတ္ လို႔ လံုေလာက္တဲ့ ခဏိကသမာဓိရရင္... ကိုယ္ တိုင္... ေသတာကို တကယ္ပဲေတြ႕ႏိုင္ တယ္လို႔ ဆိုရမယ္။ မိမိဘဝမိမိခႏၶာကိုယ္ဟာ ခဏတိုင္း ပ်က္ေနတယ္။ ခဏတိုင္း ေျပာင္းေနတယ္။ ခဏတိုင္း ေသေနတယ္လို႔ လံုေလာက္တဲ့ သမာဓိ၊ လံုေလာက္တဲ့ဥာဏ္နဲ႔ ျမင္သိရင္ အဲဒီဘဝ၊ အဲဒီခႏၶာကိုယ္ကို စြဲလမ္းကပ္ၿငိမ္မႈ ေတြ ကင္းသြားတယ္။ အဲဒီဘဝ၊ အဲဒီခႏၶာနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္တဲ့ စိတ္ညစ္စရာ စိတ္ပ်က္ စရာ၊ အလိုမက်စရာ၊ မေက်နပ္စရာ၊ ျဖစ္ခ်င္ တာ မျဖစ္ရလို႔ စိတ္မခ်မ္းသာတာ၊ မျဖစ္ခ်င္တာ ေတြနဲ႔ ၾကံဳရလို႔ စိတ္မသက္သာတာ၊ ေသာကေရာက္ရတာေတြ၊ ပူေဆြးငိုေႂကြးရတာ ေတြစတဲ့ အနိ႒ာ႐ံုေတြ ျဖစ္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ပတ္သက္မႈမွ မရွိေတာ့ဘဲကိုး။

တစ္ေန႔မွာ ေဂါတမဗုဒၶဟာ `ကပၸါသိက’ လို႔ေခၚတဲ့ ေတာအုပ္အတြင္းက သစ္ပင္တစ္ပင္ရဲ႕ ေျခရင္းမွာ တစ္ပါးတည္းထိုင္ေနေတာ္မူတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားဟာ ဥ႐ုေဝလေတာရွိရာကို ျြကလာခဲ့တာတဲ့။ အခု ထိုင္ေနေတာ္မူတဲ့ ေနရာက ဥ႐ုေဝလေတာ ကို မေရာက္ခင္ လမ္းခရီးအၾကားက ေတာအုပ္ငယ္ျဖစ္ပါ လိမ့္မယ္။

ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားထိုင္ေနခ်ိန္ အဲဒီ ကပၸာသိက ေတာအုပ္ထဲမွာပဲ ဘဒၵဝဂၢီလို႔ေခၚတဲ့ မင္းသားညီေနာင္ သံုးက်ိပ္(သံုးဆယ္)ဟာ သူတို႔ ရဲ႕ မယားေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ပါးစားေသာက္ေနၾက တယ္တဲ့။ အဲဒီညီေနာင္ေတြဟာ တပူးတြဲတြဲနဲ႔ အသင္းလိုက္ အဖြဲ႕လိုက္ ဆိုပါေတာ့။ သြားၾက လာၾက ေပ်ာ္ျမဴးၾကတယ္။ ဒါကိုအစြဲျပဳၿပီး သူတို႔ကို ဘဒၵဝဂၢီညီေနာင္ေတြလို႔ ေခၚတာတဲ့။ ၿပီးေတာ့လည္း ဒီမင္းသားေတြဟာ ေကာသလ မင္းႀကီးနဲ႔ ဖတူမိကြဲ ညီအစ္ကိုေတာ္စပ္ၾကသူ ေတြျဖစ္တယ္။

အဲဒီဆိုခဲ့တဲ့ေတာအုပ္မွာ မင္းသားေတြ ေပ်ာ္ ေနၾကတုန္း ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ သူတို႔ထဲမွာ မယားမပါတဲ့ မင္းသား တစ္ပါးပါတယ္။ သူ႔မွာ မယားမပါလို႔ ေခတၲ မယားအျဖစ္နဲ႔ မိန္းမတစ္ေယာက္ကို အခေပးၿပီး ငွားေပးၾကတယ္။ အဲဒီမိန္းမက မင္းသားေတြ ေသာက္စားမူးယစ္ ေမ့ေလ်ာ့ေနခ်ိန္မွာ မင္းသားေတြဆီက အဖိုးထိုက္တန္တဲ့ပစၥည္းေတြကို ခိုးၿပီး ထြက္ေျပးသြားတယ္။ ဒီလိုထြက္ေျပးတာကို သိတဲ့အခ်ိန္မွာ မင္းသားေတြက အဲဒီ ထြက္ေျပးတဲ့ မိန္းမကို လိုက္ရွာၾကတယ္။ ဒီလို ရွာေဖြရင္းက ေစာေစာက သစ္ပင္ရင္းမွာ ထိုင္ၿပီး သတင္းသံုးေနတဲ့ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား ကို ျမင္ေတြ႕ၾကတယ္။ သူတို႔က ေဂါတမျမတ္စြာ ဘုရားကို မိန္းမတစ္ေယာက္ကို ျမင္မိပါ သလား လို႔ ေမးၾကတယ္။ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားက ျမင္တယ္ မျမင္ဘူး ဘာမွမေျဖဘဲနဲ႔႕ `ဒီမိန္းမကို ဘာလို႔ရွာတာလဲ’ လို႔ပဲ ျပန္ေမးတယ္။ အဲဒီအခါ မွာ မင္းသားေတြက မိန္းမကိုရွာရျခင္း အေၾကာင္းစံုကို ေျပာၾကားၾကတယ္။ ဒီအခါ မွာ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား က...

“မင္းသားတို႔...သင္တို႔အဖို႔ရာ မိန္းမ ေပ်ာက္ကို ရွာျခင္းႏွင့္ မိမိကိုယ္ကိုရွာျခင္း ႏွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ အဘယ္ရွာျခင္းက ျမတ္သည္ဟု သေဘာက်ၾကကုန္သနည္း”လို႔ ေမးတယ္။

ေဂါတမဗုဒၶရဲ႕ အထက္က အေမးစကားကို ၾကည့္ရင္ ဘဝကို အေနခက္ေအာင္ ဖန္တီး ေပးတဲ့အေမးစကားျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရ မယ္။ ဇနီးမယားေတြ၊ အေဖ်ာ္ယမကာ ေတြနဲ႔ ဘဝမွာ ေနရတာဟာ မင္းသားေတြအတြက္ လြယ္ကူတယ္။ မိန္းမေပ်ာက္တာ ရွာရတာဟာလည္း တကယ္ေတာ့ လြယ္ကူပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ရွာဖို႔ဆိုတာ ခက္ခဲတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ရွာရင္း ဘဝမွာ ေနဖို႔ဆိုတာ သိပ္ကို ခက္ခဲသြားတယ္လို႔ထင္တယ္။ ဟုတ္မွာပါပဲ။ ဘဝမွာ အကုသိုလ္ဆိုတာကို မေၾကာက္ဘဲထင္သလိုေနရတာဟာ လြယ္ တယ္။ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ဆိုၿပီး ေနရတာဟာ လြယ္ကူတယ္။ မေကာင္းတဲ့အက်င့္စ႐ိုက္ဆိုး ေတြကိုရဖို႔လည္း လြယ္တယ္။ မေကာင္းတာ ေတြေျပာရင္း၊ ဆဲဆိုတိုင္းထြာရင္း၊ အတင္း အဖ်င္းေျပာရင္း ဘဝမွာေနရတာ လြယ္ကူ တယ္။ ေပါ့ပါးတယ္။ အပ်င္းေျပတယ္လို႔ ေတာင္ ထင္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ... `အျပစ္ ျဖစ္ေအာင္ေနဖို႔နဲ႔ မေကာင္းတာေတြ လုပ္ၿပီး ငရဲသြားဖို႔ဆိုတာလြယ္တယ္’ ေျပာၾကတာ ျဖစ္မွာပဲ။ အကုသိုလ္ေတြ မျဖစ္ေအာင္ေနဖို႔၊ သိကၡာသမာဓိရွိေအာင္ ေနထိုင္ဖို႔ဆိုတာက်ေတာ့ ခက္တယ္။ ဒီဘဝမွာပဲ အၿမိဳက္နိဗၺာန္ကို သိျမင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး အသက္ရွင္ေနထိုင္မယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကေတာ့ ခက္လိုက္မည့္ ျဖစ္ျခင္း...။

ေဂါတမဗုဒၶရဲ႕အထက္က အေမးစကား ကိုသာ သာမန္လူေတြအေနနဲ႔ေတာ့ ဘယ္လို စကားႀကီးပါလိမ့္၊ ငါ့ကိုယ္နဲ႔ငါသြားလာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနတာပဲဟာ၊ ဘယ့္ႏွယ္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ရွာေနရဦးမွာလဲလို႔ ေျပာစရာ ျဖစ္မွာပဲ။ ဟုတ္ပါတယ္။ လူသတၲဝါ ေတြဟာ လူ႔ဘဝေရာက္လာရင္ ခပ္လြယ္လြယ္ ခပ္ေပါ့ေပါ့ ပဲ ေနရင္း အခ်ိန္ကုန္သြားၾကတာ။ ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္းပဲ စားရင္းေသာက္ရင္း၊ ကာမဂုဏ္ခံစားရင္း၊ အဲဒီကာမဂုဏ္ေတြအတြက္ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ရင္းနဲ႔ပဲ ဘဝမွာ အခ်ိန္ေတြ ကုန္သြား ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဘဝနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘာမွ ေလးေလးနက္နက္ နားလည္မသြားၾကဘူး။ ေလးေလးနက္နက္ ဘဝကို ေလ့လာစူးစမ္းရ ေကာင္းမွန္းလည္း မသိၾကဘူး။

ဆိုခဲ့တဲ့ ဗုဒၶရဲ႕အေမးစကားဟာလည္း လူ သတၲဝါေတြကို ဘဝမွာ ေလးေလး နက္နက္ ေနတတ္ေအာင္ ကူညီေပးတဲ့စကားျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ေပါ့ေပါ့ တန္တန္မဟုတ္ဘဲ ဘဝကို ေလးေလးနက္နက္ေနရင္ အေနရမလြယ္ ေတာ့ဘူး။ အေနရခက္သြားၿပီ။

လူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ရွိတယ္ပဲ ထင္ေနၾကတာ။ ဒီလိုထင္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ စြဲလမ္းလိုက္ၾကတာမွ ကိုယ့္ကိုမ်ား တစ္ပါးသူ ေတြကလာၿပီး ထိပါးေစာ္ကားမယ္ ဆိုရင္ အေသခံၿပီးေတာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္ တာပဲ။ ငါ ဆိုတဲ့ ငါ့ဘဝနဲ႔ ငါ့ကိုယ္ ဆိုတာ ရွိတယ္လို႔ ထင္ေနေတာ့ ငါေပ်ာ္တယ္။ ငါ စိတ္ညစ္တယ္၊ ငါေတာ္တယ္၊ ငါ ညံ့တယ္၊ ငါ့မွာမွ ဒီဒုကၡေတြ ဒီျပႆနာေတြ ျဖစ္ရပါမို႔လား ဆိုၿပီးလည္း ေဒါသေတြ ျဖစ္တယ္။ ငါ့ကို ေစာ္ကားရေကာင္းလား၊ သိေစမယ္ဆိုၿပီး ရန္ၿငႇိဳးေတြထားတယ္။ ငါ ခ်မ္းသာသည္ထက္ ခ်မ္းသာရမယ္ဆိုတဲ့ ေလာဘေတြလည္း ျဖစ္ တယ္။ ဒါေတြအားလံုး ဟာ ငါဆိုတဲ့၊ ငါ့ဘဝ ဆိုတဲ့၊ မိမိကိုယ္ဆိုတဲ့အရာ ရွိတယ္လို႔ ထင္ေနရာကေန ျဖစ္ေပၚ လာတာခ်ည္းပဲ။

ေဂါတမဗုဒၶက ဘဒၵဝဂၢီညီေနာင္ေတြကို အဲဒီ ငါဆိုတဲ့၊ မိမိကိုယ္ဆိုတဲ့ အရာဟာ ရွိသလား ဆိုတာ ရွာ...လို႔ ေျပာတာပဲ။ ရွာေဖြနည္းကို လည္း ေဂါတမဗုဒၶက အက်ယ္တဝင့္ေဟာျပခဲ့တယ္။ဗုဒၶဝါဒအလိုကေတာ့ သတိ၊ ဝီရိယ၊ သမာဓိ ညီၫြတ္လို႔ရွိရင္ `ခဏိကသမာဓိ’ လို႔ ေခၚတဲ့ စိတ္ရဲ႕စြမ္းအင္ကိုရတယ္။ ဒီစိတ္ စြမ္းအင္နဲ႔ မိမိကိုယ္ဆိုတဲ့၊ ငါဆိုတဲ့၊ အတၲဆိုတဲ့ အရာကို ရွာၾကည့္တဲ့အခါ... ေရွ႕မွာေျပာခဲ့တဲ့ အတိုင္းပါပဲ။ ႐ုပ္က ခဏေပါင္း ကုေဋ ငါးေထာင္မက၊ နာမ္က ခဏေပါင္း ကုေဋ တစ္သိန္းမက ေျပာင္းေနတဲ့ အစဥ္ႀကီးထဲမွာ ငါ့ကိုယ္၊ မိမိကိုယ္၊ ငါ၊ အတၲဆိုတာ လံုးဝ ရွိတဲ့ အရာမဟုတ္ေၾကာင္း၊ မရွိတရားသာျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း သိျမင္တယ္။ ဒီလိုသိျမင္ဖို႔အတြက္ `ခဏိကသမာဓိ’ စြမ္းအင္ အလံုအေလာက္ ရ ေအာင္ လုပ္ရတာဟာ အင္မတန္ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ေတာ့ အမွန္ တကယ္ မရွိတဲ့ မိမိကိုယ္ကိုယ္ အမွန္တကယ္မရွိဘူးလို႔ သိေအာင္ လုပ္ရတဲ့အလုပ္၊ မိမိကိုယ္... မိမိ အတၲ... ငါဆိုတာ အမွန္တရားမဟုတ္ဘူးလို႔ သိေအာင္ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ ဟာ ခက္ခဲပါလိမ့္ မယ္။ ေနာက္တစ္နည္းေျပာရရင္ေတာ့ မရွိတာကို မရွိမွန္းသိေအာင္၊ မဟုတ္တာကို မဟုတ္ မွန္းသိေအာင္ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ဟာ ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ သီရိလကၤာက မဟာသီဝဆိုတဲ့ မေထရ္ ႀကီးဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေလာက္ ၾကာေအာင္ မိမိကိုယ္ကို ရွာတဲ့အလုပ္ လုပ္ခဲ့ရတယ္။

အမွန္တရားကို ရွာလို႔ မေတြ႕တဲ့ အေနာက္တိုင္းက ဒႆနအေတြးအေခၚေတြကို သေရာ္ တာရွိေသးတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ `ဒႆနရဲ႕ အလုပ္က ဘာလဲဆိုရင္ ညသန္းေခါင္ အေမွာင္ ထုျပည့္ေနတဲ့အခန္းထဲမွာ မရွိတဲ့ ေၾကာင္နက္ ကို ရွာေဖြတာ’ တဲ့။ မရွိတဲ့ေၾကာင္ကို ရွာသလို ပဲ မရွိတဲ့အမွန္တရားကို ရွာတဲ့အလုပ္ဟာ ဒႆန ရဲ႕ အလုပ္ function ျဖစ္တယ္လို႔ သေရာ္တဲ့ သေဘာပါပဲ။ အေရွ႕တိုင္း ဒႆနအခ်ိဳ႕ရဲ႕ အလို ကေတာ့ မရွိတာကို တကယ္မရွိမွန္းသိေအာင္ ရွာရတယ္။ ဒါဟာ ဒႆနရဲ႕ အလုပ္ပါပဲ။

သူမရွိ၊ ငါမရွိ၊ မိမိကိုယ္ဆိုတာ မရွိ၊ ပုဂိၢဳလ္ သတၲဝါဆိုတာ မရွိ...၊ ဒီလိုမရွိတာကို မရွိပါ လားလို႔ သိေအာင္ လုပ္တာဟာ ဒႆနရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ အလုပ္ပါပဲ။ အေရွ႕နဲ႔အေနာက္ ဒႆနမွာ သံုးတဲ့ နည္းခ်င္းကေတာ့ ကြာျခားမွာ ပဲ။ ဗုဒၶဒႆနမွာေတာ့ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အတိုင္း လံုေလာက္တဲ့ ခဏိကသမာဓိရေအာင္ မူလမဂၢင္၊ ပုဗၺဘာဂမဂၢင္ေတြအရ အားထုတ္ က်င့္ေဆာင္ၿပီး မိမိကိုယ္ကို ရွာေဖြၾကည့္တာပဲ။ မိမိကိုယ္ဆိုတာ၊ အတၲဆိုတာ၊ ငါဆိုတာ မရွိဘူးလို႔ အမွန္အကန္ ျမင္ရင္ ဘဝမွာ ဘာမွ အေရးႀကီးတာရယ္လို႔ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဘာမွ အေရးႀကီးတာ မရွိတဲ့သူဟာ ေလာကမွာ ေအးေဆးတည္ၾကည္စြာ ေနႏိုင္သူပါပဲ။

ဒီအခ်က္ကို ေထာက္ၿပီး ေျပာရရင္ေတာ့ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားဟာ သံသရာမွာ ေတြ႕ႏိုင္ တဲ့ ေဘးရန္အႏၱရာယ္ဟူသမွ်က လြတ္ေျမာက္ ၿပီး ဘဝမွာ ေအးခ်မ္းစြာ ေနႏိုင္သူျဖစ္ေအာင္ လူသတၲဝါေတြကို ကူညီသူျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာရ ပါလိမ့္မယ္။

နႏၵသိန္းဇံ

Perfect Magazine