အသည္းႀကီးျခင္း

ပံုမွန္အရြယ္အစား  ထက္ပိုႀကီးေနရင္ အသည္းႀကီးတယ္ (Enlarged Liver) လို႔ ေခၚ ပါတယ္။ အသည္းက ဝမ္းဗိုက္ရဲ႕အေပၚ ညာဘက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းတစ္ ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အသည္းႀကီးတာက ေရာဂါမဟုတ္ဘဲ အသည္းေရာဂါ၊  ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ကင္ဆာေရာဂါစတဲ့ အေျခခံ က်န္းမာေရးျပႆနာ တစ္ခုခုရဲ႕ လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္ပါ တယ္။ 
 
အသည္းႀကီးျခင္း၏ လကၡဏာရပ္မ်ား
 
အသည္းေရာဂါေၾကာင့္ အသည္း ႀကီးတဲ့အခါ ဗိုက္ေအာင့္တာ၊  ႏံုးခ်ည့္ ေညာင္းညာ တာ၊ ပ်ိဳ႕ခ်င္ အန္ခ်င္ျဖစ္တာ၊ ပ်ိဳ႕အန္တာနဲ႔ အေရျပားနဲ႔ မ်က္စိဝါတာစတဲ့ လကၡဏာ ေတြ တြဲျဖစ္တတ္ပါတယ္။ 
 
အသည္းႀကီးျခင္းျဖစ္ရေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
 
အသည္းႀကီးေစႏိုင္တဲ့ အေျခအေနအမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အသည္းေရာင္ အသားဝါေအ၊ ဘီနဲ႔ စီပိုး အပါအဝင္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ ေၾကာင့္ အသည္း ေရာင္တာ၊ အရက္ေၾကာင့္ အသည္းအဆီဖံုးတာ၊ အရက္ မေသာက္ဘဲ အသည္းအဆီဖံုးတာ၊ အသည္းမွာ ပံုမမွန္ ပ႐ိုတင္းစုပံု မႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါ၊ အသည္းမွာ ေၾကးနီ ဒါမွမဟုတ္ သံဓာတ္စုပံုမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါ၊ အသည္းမွာ အရည္အိတ္ ျဖစ္တာ၊ ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ အသည္း အက်ိတ္၊ သည္းေျခလမ္းေၾကာင္း ဒါမွမဟုတ္ သည္းေျခအိတ္ပိတ္ဆို႔တာ၊ အသည္း ေရာင္ တာစတဲ့ ေရာဂါေဝဒနာေတြေၾကာင့္ အသည္း ႀကီးတတ္ပါတယ္။
 
ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ တျခားအစိတ္အပိုင္းေတြမွာ ကင္ဆာစတင္ျဖစ္ေပၚၿပီး အသည္းဆီကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ရာက အသည္းႀကီးတဲ့ လကၡဏာေပၚ တတ္ ပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ၊ အသည္းကိုသြားတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာ ပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ေရာဂါနဲ႔ ႏွလံုးတစ္သွ်ဴး ေရာင္ရမ္းမႈတို႔ေၾကာင့္ လည္း အသည္းႀကီးတတ္ပါတယ္။
 
အသည္းႀကီးႏိုင္ေျခမ်ားေသာ အခ်က္မ်ား
 
သင့္မွာ အသည္းေရာဂါရွိေနရင္ အသည္းႀကီး ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ အသည္းျပႆနာျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ အခ်က္ေတြက ေတာ့ အယ္လ္ကိုေဟာ မွီဝဲမႈမ်ားျခင္း- အယ္လ္ကိုေဟာ မ်ားမ်ား မွီဝဲမႈေၾကာင့္ အသည္းထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးဝါး၊ ဗီတာမင္ ႏွင့္ ျဖည့္စြက္ေဆး မ်ားမ်ားမွီဝဲျခင္း- ဗီတာမင္၊ ျဖည့္စြက္ေဆးနဲ႔ ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားတဲ့ ေဆး၊ မိမိဘာသာေသာက္ႏိုင္တဲ့ ေဆးေတြ ကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပမာဏထက္ပိုေသာက္တာေၾကာင့္ အသည္းထိခိုက္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ 
 
ေဆးဖက္ဝင္ျဖည္႕စြက္ေဆးမ်ား - တခ်ိဳ႕ ေသာေဆးဖက္ဝင္အပင္ထြက္ ျဖည့္စြက္ေဆးေတြဟာ အသည္း ထိခိုက္ႏိုင္ေျခ တိုးေစပါ တယ္။ ကူးစက္ပိုးဝင္ျခင္း - ငွက္ဖ်ားပိုးလို ကူးစက္ပိုးေတြဟာ အသည္းထိခိုက္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ အသည္းေရာင္ အသည္းဝါ ဗိုင္း ရပ္စ္မ်ား - အသည္း ေရာင္အသားဝါ ေအ၊ ဘီနဲ႔ စီပိုးေတြရွိရင္ အသည္းကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ်ကာကြယ္ပါ။ အစာ စားေသာက္မႈ အေလ့အထ မေကာင္းျခင္း - အဆီစာအပါအဝင္ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီၫြတ္တဲ့ အစာစားတာေၾကာင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားၿပီး ဝတာက အသည္းေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ျမင့္တက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။
 
ကာကြယ္မႈ
 
အသည္းႀကီးတာအပါအဝင္ အသည္းေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ေလ်ာ့က်ေစဖို႔ ေအာက္ပါကာကြယ္ နည္းေတြကို လိုက္နာေပးရပါမယ္။ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ အစာစားပါ - သစ္သီး၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ အခြံခြ်တ္မထားတဲ့ ေကာက္ႏွံစာပါတဲ့ အစာေတြကို စား ပါ။ အရက္ကို မေသာက္ရ မေနႏိုင္လွ်င္ အသင့္အတင့္သာ ေသာက္ပါ - အရက္ကို လံုးဝမေသာက္ဘဲ ေနတာ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒါ ေပမဲ့ မေသာက္ဘဲ မေနႏိုင္ရင္ အရက္ကို အသင့္အတင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ကာ ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ေဆးမ်ားကို ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္ အတိုင္း ေသာက္ပါ - ဗီတာမင္၊ ျဖည့္စြက္ေဆးနဲ႔ ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားတဲ့ ေဆးေတြကို သတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္းအတာ အတိုင္း စနစ္ တက် ေသာက္သံုးပါ။ ဓာတုပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔ မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ပါ - အင္းဆက္ပိုးသတ္ေဆး၊ သန္႔စင္ေရးပစၥည္းနဲ႔ တျခား အဆိပ္ ရွိတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြကို ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းတဲ့ ေနရာမွာပဲ သံုးပါ။ လက္အိတ္၊ ေဘာင္းဘီရွည္နဲ႔ ႏွာေခါင္းစည္းတို႔ကို သံု းၿပီး ကာကြယ္ပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းပါ - ကိုယ္အေလးခ်ိန္က က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ေနရင္ေတာင္ အသည္းက်န္းမာေအာင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းရပါမယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ လိုရင္ စားသမွ် ကယ္လိုရီ ပမာဏကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ေန႔စဥ္ ေလ့က်င့္ ခန္း လုပ္ေဆာင္မႈကို တိုးျမႇင့္ေပးပါ။ ေဆးလိပ္မေသာက္ပါႏွင့္ - ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္ရင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
 
ABN

No comments: